MijnTuin.org
Wil je gepersonaliseerde informatie ontvangen over jouw tuin?
Heb je reeds een MijnTuin.org account? Aanmelden
Registreer je nu gratis!

Hagen, de groene muren in de tuin.

10055 x gelezen
Eddy G. door Eddy Geers Volg Eddy G.

Omheiningen zijn van alle tijden. Van zolang men tuiniert, maakt men gebruik van levende (planten) en dode materialen (hout, steen, draad, …) om de grenzen van de eigen tuin vast te leggen. Hagen worden al eeuwenlang toegepast omdat ze tijdloos, mooi en veelzijdig zijn en daardoor in elke tuin toepasbaar. 

Vroeger waren ze vooral functioneel en werden ze gebruikt bij boerderijen als erfascheiding maar ook (vooral in kuststreken, polders) als windkering en om gewassen bescherming te bieden.

Men gebruikte hiervoor gemengde hagen die bestonden uit vooral inheemse struiken en bomen die goed groeien zoals haagbeuk (Carpinus betulus), beuk (Fagus sylvatica), meidoorn (Crataegus monogyna), veldesdoorn of Spaanse aak (Acer campestre) en liguster (Ligustrum vulgare).

Hagen hebben als voordeel op schuttingen en muren, dat ze:

  • een meer natuurlijke uitstraling hebben, milieuvriendelijk zijn en minder saai;
  • het best in de omgeving en het landschap kunnen worden geïntegreerd;
  • meer sierwaarde hebben;
  • ook meestal de meest budgetvriendelijke oplossing zijn.
     

Als men deze voordelen afweegt tegenover de enkele nadelen ( hagen nemen nogal veel ruimte in en vragen ook regelmatige snoei) lijkt het logisch dat de meeste mensen toch voor een haag kiezen als ze:

  • de tuin willen begrenzen,
  • beslotenheid en privacy willen creëren,
  • geluidsoverlast willen beperken,
  • structuur willen brengen in de tuin
  • gewassen bescherming willen geven in een moes- of kruidentuin
     

Sinds enkele jaren zijn daar nog een paar nieuwe functies aan toegevoegd. Door een trend die uit Engeland is komen overwaaien maakt men nu ook gebruik van hagen om de tuin in te delen in zogenaamde ‘tuinkamers’ en worden ze ook als achtergrond van een border of bloemenperk aangeplant. Met deze gesnoeide formele hagen doet ook de architectuur zijn intrede in de tuin. Deze ruimtelijke indeling in kamers is niet alleen esthetisch maar ook praktisch wanneer men de verschillende functies van een tuin wil begrenzen; bijvoorbeeld om de speeltuin te scheiden van een rozentuin, de bloementuin van de vijver en zo verder. Een tuin die zo is opgebouwd geeft niet in één oogopslag zijn geheimen bloot en nodigt uit tot wandelen en ontdekken. Uiteraard is niet elke tuin geschikt en moet men wel over een vrij grote oppervlakte beschikken  als men tuinkamers wil toepassen.


BLADVERLIEZEND OF GROENBLIJVEND ?

1. Groenblijvend

Tegenwoordig is de keuze aan haagplanten vrij uitgebreid, al naargelang het type haag dat men wenst of het karakter dat men aan de tuin wil meegeven. Als je echt inkijk wilt vermijden gedurende alle seizoenen, maak je best gebruik van hoge  groenblijvende soorten. Wintergroene hagen verhinderen niet alleen de blikken van nieuwsgierige buren, maar ze houden ook de tuin overeind  in de winter en brengen kleur en rust in een kale wintertuin. Als men denkt aan groene winterharde hagen die betaalbaar zijn, komt men al snel bij  coniferen terecht. Het zijn veelal flinke groeiers waardoor je met een minimum aan onderhoud, en vrij goedkoop, al snel over een groene muur beschikt. Ze zijn niet echt de mooiste en beste oplossing en we moeten direct vermelden dat zeker niet alle coniferen in aanmerking komen voor een haag. Nadeel bij niet goed onderhouden (snoei) en verzorgde coniferenhagen is dat ze onderaan durven kaal worden en zo hun schoonheid verliezen. Eerlijkheidshalve willen we er echter ook aan toevoegen dat mislukkingen met deze planten toch vaak toegeschreven moeten worden aan een verkeerde soortkeuze, slecht onderhoud of toepassing in foute omstandigheden (verkeerde bodem). Laat je daarom goed informeren om tegenslagen te voorkomen en te vermijden dat je na een aantal jaren opnieuw van nul moet herbeginnen. De meest geschikte en meest gebruikte haagconifeer is de Cupressocyparis leylandii.

Enkele andere groenblijvende haagconiferen: -Chamaecyparis lawsoniana: er zijn diverse cultivars in diverse kleurnuances. -Thuja plicata (‘Atrovirens’) -Thuja occidentalis

Taxus baccata is ook een familielid van de coniferen maar is wel een geval apart. Deze altijd groene conifeer, die jammer genoeg giftig is, is desalniettemin uiterst bruikbaar en volgens onze bescheiden mening de mooiste haagplant. Hij wordt hoog, is niet echt veeleisend (hoewel hij uiteraard een voedselrijke bodem apprecieert), blijft groen, en verdraagt goed snoei. Als minpunten stippen we aan dat het een vrij dure plant is en ook een trage groeier. Maar geduld wordt echter beloond. Van taxus bestaan er diverse soorten die zowel voor hoge als voor laagblijvende omheiningen in aanmerking komen. Hij kan dus in elke tuin worden toegepast.

Andere groenblijvende haagplanten:

  • Prunus laurocerasus : een gemakkelijk te kweken struik maar niet echt mooi als haag. Kan ook last hebben van aantastingen van insecten. Er bestaan verschillende cultivars die geselecteerd zijn op bladgrootte en bladvorm.
  • Aucuba japonica : gemakkelijke plant die nauwelijks eisen stelt. Voor wie van een bont blad houdt.
  • Ilex aquifolium : vormt een ondoordringbare haag met zijn gestekeld blad.  Er bestaan diverse kweekvormen.
  • Lonicera nitida: heel bruikbaar als haag. Heeft kleine groene blaadjes.
  • Osmanthus x burkwoodi: een trage groeier met donkergroen leerachtig blad die ook zonder snoeien, een dichte compacte struik vormt.
  • Buxus Over buxus zouden we een apart hoofdstuk kunnen schrijven. Het is een  echte trendplant die kan rekenen op een enorme populariteit. Al eeuwenlang wordt hij gebruikt en toegepast om halfhoge afscheidingen te maken. Wintergroen en makkelijk te snoeien. Ideaal dus en er is geen betere keuze  voor een functionele lage haag of een decoratief structuurelement.
  • Ilex crenata Deze Chinese hulst doet denken aan buxus en is ook bruikbaar voor een kleinere haag.

 

2. Bladverliezende hagen :

De meest voorkomende en meest gebruikte zijn :

  • Ligustrum ovalifolium: Wordt veel toegepast en misschien dat men daarom de laatste tijd een beetje neerbuigend kijkt op deze plant. Ten onrechte want het is een snelgroeiende sterke haagplant. Hij is halfwintergroen wat betekent dat hij min of meer zijn blad behoudt. Het nadeel van die flinke groeikracht is wel dat deze haag minimaal twee keer per jaar moet worden gesnoeid.
  • Fagus sylvatica (beuk) Bij beuk blijft het blad min of meer in de winter aan de takken zitten. Ondanks het feit dat een haag van beuk niet echt wintergroen is, is het toch  één van de mooiste en meest gebruikte haagsoorten . Beuk bestaat in een groene en rode variant.  Omdat er toch ongeveer 4à 5 planten per meter nodig zijn, is het niet direct de goedkoopste oplossing. Hij laat zich makkelijk snoeien en heeft een mooie herfstverkleuring.
  • Carpinus betulus (haagbeuk) in tegenstelling tot de echte beuk stoot deze plant zijn blad wel volledig af in de winter. Haagbeuk heeft het voordeel dat hij wel sneller uitloopt en rapper in blad staat in het voorjaar.
  • Acer campestre (Spaanse aak of veldesdoorn). Prima haagplant met decoratief blad. Wordt eigenlijk te weinig toegepast.
  • Crataegus monogyna (Meidoorn)  Wordt al eeuwenlang gebruikt want hij vormt door zijn stekelige takken een bijna ondoordringbare muur. Hij bloeit met mooie kleine witte bloemen die worden gevolgd door kleine vruchten. Als de plant regelmatig wordt gesnoeid zullen die vruchten soms wel achterwege blijven.


ONDERHOUD

Nog steeds wordt er veel te weinig aandacht besteedt aan de voorbereiding van de grond en het onderhoud van de haag. Hou ermee rekening dat:

  • een haag zal lange tijd op dezelfde plaats blijven staan. Bereid daarom de grond goed voor: graaf een geul van minstens 50 cm breed en diep. Werk compost of humusrijke grond onder of bodemverbeteraars.
  • neem eventueel een grondstaal van uw bodem en laat deze ontleden. Zo bent u op de hoogte van de voedseltoestand en pH- waarde.
  • zorg voor een goede structuur van de bodem zodat overtollig water steeds weg kan vloeien.
  • als je plant bij droog weer moeten de planten goed water krijgen. Tijdens het eerste jaar is het belangrijk om in de zomer regelmatig water te geven.
  • span eventueel een touw als hulpmiddel bij het planten om een rechte haag te bekomen.
  • bladverliezende hagen worden best geplant tussen november en april, voor groenblijvende zijn er twee periodes: september/oktober en april/mei.  Tegenwoordig worden haagplanten meestal in potten aangeboden en deze planten kunnen bijna jaarrond worden geplant maar ze zullen wel het best aanslaan in september/oktober en maart-mei.
  • hou de grond rond de planten steeds onkruidvrij. Gebruik een mulchlaag of schors om de bodem af te dekken. -geef de planten jaarlijks een flinke voedingsbeurt. Compost, gedroogde koemest en andere bodemverbeteraars helpen om de planten in conditie te houden. Vooral planten aan een straatkant die kunnen te lijden hebben van uitlaatgassen, hebben nood aan extra voeding.
  • snoeien hangt af van welke soort haag je toepast. Als algemene regel kan men stellen dat men best tweemaal per jaar snoeit: eind mei en eind juli/begin augustus. Snoei niet als het echt droog en warm weer is om verbranding te vermijden.

WETGEVING

Er zijn grenzen aan een tuin maar ook grenzen aan het geduld van een buurman. Als je een haag wilt aanplanten, probeer dit dan in overeenstemming met je buur te doen. Het vermijdt burenruzies en kan ook flink op de kosten besparen Voor het planten van hagen heb je geen stedenbouwkundige vergunning nodig. Om burenruzies te vermijden zet je een haag die als afsluiting zal worden gebruikt, best tenminste vijftig centimeter van de scheidingslijn. Met wederzijds akkoord kan u de haag op de scheidingslijn zetten. U bent dan beide verantwoordelijk voor onderhoud. Een buurman kan de rooiing eisen van hagen die op een kortere afstand zijn geplant dan de wet bepaalt. Hij is ook gemachtigd om wortels weg te nemen die doorschieten.

Nog enkele nuttige tips:

  • probeer te vermijden om hagen smal te houden. Een brede haag is zoveel mooier.
  • hou er rekening mee dat hoge hagen ook voor schaduw zorgen. Daarom is het in een ondiepe tuin of smalle tuin bijvoorbeeld niet aan te raden om gebruik te maken van hoge hagen.
  • kies voor een haag die thuishoort in de streek waar je woont.
  • de ideale manier om hagen te snoeien is in trapeziumvorm, bovenaan iets smaller dan onderaan. Zo komt er steeds voldoende licht bij de voet.
  • voor een mooi en modern effect kun je ook in een slingervorm aanplanten of  in een aangepaste vorm snoeien.
  • de mooiste en dichtste hagen bekom je door planten met klein blad te gebruiken. Planten met grote bladeren worden beschadigd bij het snoeien. -formele hagen moeten regelmatig worden geknipt, zodat ze vol en strak van vorm blijven.
     

TIP: de laatste jaren maakt men veel gebruik  van klimop die men aan een afsluiting laat groeien. Dit is een mooie immergroene oplossing die ook weinig ruimte inneemt. Klimop moet regelmatig worden gesnoeid. Zorg ook dat de palen goed verankerd zitten want zo’n hoge muur vangt veel wind.

Naast de besproken soorten zijn er nog verschillende andere planten en struiken die in aanmerking komen voor lage haagjes. Zo kun je bloeiende hagen vormen met planten die in normale omstandigheden gewoon als solitair in de tuin worden aangeplant, maar die wanneer ze naast elkaar worden geplaatst een informele bloeiende haag kunnen vormen.

Enkele namen :

  • Spiraea japonica: bladverliezende rijkbloeiende plant
  • Potentilla fruticosa: diverse kleuren
  • Kolkwitzia amabilis Weigelia
     

Aansluitende artikels :

Reacties

Er zijn nog geen reacties.

Log in om een reactie te plaatsen