Mispel - Mespilus germanica

Mispelbomen zijn bij ons in de Romeinse tijd  vanuit het midden-Oosten geïntroduceerd. Daar is deze vruchtboom reeds een paar duizend  jaar in cultuur. De mispel groeit bij ons uit tot een idyllisch boompje met een open schermvormige kroon. De plant wordt zowel als hoogstam, halfstam of als struik aangeboden. De jonge scheuten zijn vaak wollig behaard en kunnen nadien uitgroeien tot venijnige takdoornen. De dofgroene langwerpige bladeren zijn behaard en verkleuren in de herfst prachtig geel tot roestig oranje.

De bloemen zijn zeer subtiel van opbouw en verraden zijn genen (Rosaceae). De boom lijkt tijdens de bloei beladen met schotelvormige, papierachtige roosjes. De bloemen hebben een diameter tot 4cm en verspreiden een zachte, zoetige geur. De boom is zelfbestuivend en draagt pas na 5 à 6 jaar vruchten.

De vruchten van de mispel zijn een verhaal apart. Ze moeten ten eerste zéér lang aan de boom blijven hangen. Vanaf eind september hangen de ruchten reeds in de boom maar dan zijn ze nog lang niet eetbaar. Voor het oogsten van mispels moet men geduld hebben! Het moet eerst een aantal keren gevroren hebben alvorens de vruchten oogstklaar zijn. De vorst doet de vruchten zacht worden. Maar dan nog dient men de vruchten na het oogsten enige tijd te laten rusten (best met de steeltjes naar boven). De vruchten zijn het lekkerst van zodra ze rot lijken. Ze zijn dan zoetzuur en sappig van smaak. Van de vruchten wordt meestal confituur of gelei gemaakt. Ze kunnen ook worden gebruikt in wildbereidingen of bereidingen van lamsvlees (typisch Engels). Nog even dit; vruchten van de mispel zijn  laxerend, eet er dus niet te veel van…

Mispel is een enorm traag groeiend boompje dat, voor een fruitboom, zeer oud kan worden. Het is een echte zonneklopper en houdt van een vruchtbare, niet te natte, kalkrijke grond.

De mispel is als het ware een echt museumstuk. Je vind bij ons in Vlaanderen nog oude exemplaren terug bij boerderijen en bij pastorijen. Hier leunen ze vaak op schilderachtige wijze over het bakhuis heen. Maar ook in oude stadstuinen en struwelen vinden we oude mispels terug. Een mispel toont al snel “oud” en past perfect in het “Bokrijk-achtige” sfeertje dat men momenteel probeert op te roepen bij de “ nieuwe Pastorijwoningen”. Mispels zijn prachtig in combinatie met grote buxuswolken en laten hun grillige karakter graag zien tegen de achtergrond van een donkere Fagus- of Taxushaag. Maar ook in de hoogstamboomgaard mag men de mispel niet vergeten. Mispels en kweeperen (wordt later nog besproken) zijn de ideale bomen voor in de “edible garden” hoogte te creëren. Ook in een kleine stadstuin kan een mispel zorgen voor een aangenaam schouwspel. Sinds ik de mispel ontdekt heb, kan ik mijn liefde voor deze boom moeilijk nog onder stoelen of banken steken!

Een mispel dient zo min mogelijk gesnoeid te worden. Hoe meer je snoeit hoe meer waterlot er ontstaat. Jonge bomen moeten wel een degelijke vormsnoei krijgen. De vormsnoei is een beetje afhankelijk van het beoogde resultaat. Wil je een doorgaande harttak of een schermvormige kroon. De mispel bloeit op tweejarig hout. Dus enkel de oude vruchttakken wegsnoeien en dit enkel als de kroon te vol dreigt te worden.

Recepten met mispels