12 tips voor de siertuin in augustus

Augustus nadert zijn einde, maar dat wil niet zeggen dat de pret in te tuin voorbij is. Wij geven jullie 12 tips om het zomergevoel in de tuin nog wat te verlengen.

Border in bloei houden - Uitknippen en opschonen

Om uw tuin op zijn mooist te houden is het uitknippen van uitgebloeide bloemen en verwelkte rozen in de zomermaanden een vast ritueel. Knip bij uitgebloeide riddersporen en lupines de hele bloemstengel weg, maar laat het bladrozet bij de grond ongemoeid. Veel nazomerbloeiers vormen lager op de stengel nog nieuwe bloeischeuten, zoals Heleniums. Hierbij knipt u dus alleen de uitgebloeide toppen uit de plant. 

Soorten als vingerhoedskruid en toorts hebben inmiddels zaaddozen gevormd, maar verspreiden vaak veel meer zaad dan nodig is. Knip de meeste stengels weg, maar laat de beste exemplaren staan om zich uit te zaaien, zodat deze tweejarigen niet uit uw tuin verdwijnen. Ook vaste planten kunnen zich soms iets te uitbundig uitzaaien, zoals Campanula’s, papavers en de kogeldistel (Echinops ritro), die overigens wel een prachtig wintersilhouet heeft. Maar als u liever geen zaailingen wilt, kunt u de bloemstengels beter tijdig afknippen. 

Laatbloeiers voor extra kleur - Perfecte gatenvullers

Soms heb je van die plekken in de border waar opeens alles tegelijk is uitgebloeid. Als u de oude bloeistengels heeft weggeknipt, vindt u vast nog wel hier of daar een gaatje waar u wat extra planten tussen kunt wurmen. Kies voor tijdelijke gasten als zomerbollen en eenjarigen, die concurreren volgend jaar immers niet met de vaste beplanting om ruimte. Perfecte gatenvullers zijn bijvoorbeeld dahlia’s; als u ze rond half mei heeft opgepot, zullen ze nu in bloei staan, zodat u nu kunt zien waar hun fraaie kleuren het best harmoniëren. Ook laatbloeiende eenjarigen doen het goed in de border, vooral hogere soorten als de blauwe Salvia farinacea of de tabaksplant (Nicotiana), die zijn witte, roze, dieprode of geelgroene bloemen ook in halfschaduw opent. Beide gaan door tot de eerste nachtvorst, zodat u er nog zeker twee maanden plezier van heeft. 

(Foto: Flickr.com)

Tijd om te oogsten - Bramen uit eigen tuin

Bramen zijn misschien wel de gemakkelijkste fruitsoort voor de tuin. De vruchten zijn heerlijk en in de winkel best duur, dus zelf kweken is niet alleen erg leuk maar loont bovendien. Bramen groeien op iedere doorlatende grond die niet te zuur is. Ze hebben wel een paar uur zon per dag nodig om rijp te worden; hoe meer zon des te beter de smaak. Plant ze tegen een muur of schutting en bind ze aan horizontale draden aan. Zo wordt het geen wirwar en kunt u er eenvoudig een net over spannen tegen de vogels. 

Pluk bramen als ze helemaal zwart zijn en gemakkelijk loslaten. Ze hebben weinig last van ziekten. Wel kan er bij slecht weer vruchtrot optreden, dus oogst alles wat rijp is als er regen wordt voorspeld. Er zijn verschillende goede rassen zonder stekels, zoals Rubus ’Thornless Evergreen’, ’Loch Ness’, ’Chester Thornless’ en ’Jumbo’. Die kunt u plukken zonder schrammen - ook ideaal in een tuin met kinderen. Snoei in de herfst of lente alle stengels weg die dit jaar vrucht droegen. Spaar echter de nieuwe scheuten, want daaraan komt de oogst van volgend jaar. 

Lavendel in vorm houden - Top lavendel na de bloei

Lavendel is een geweldige plant, die niet alleen kleur brengt maar natuurlijk ook vanwege zijn heerlijke geur wordt toegepast. De bloemen geuren verrukkelijk, maar ook het mooie grijsgroene blad is bijzonder aromatisch - je hoeft er maar langs te lopen en de kruidige geur komt vrij. Hierdoor hoort lavendel tot de populairste tuinplanten, al lukt het niet altijd om de struikjes mooi te houden. Vaak worden ze na een paar jaar onderaan kaal of vallen ze uit elkaar. 

Lavendel gedijt het best op goed doorlatende, schrale grond. Geef dus géén water en mest (tenzij de plant in pot staat), want dan groeit hij veel te weelderig. Snoei lavendel niet alleen in het voorjaar, maar top de struikjes ook direct na de bloei. Knip alle uitgebloeide bloemstelen weg en kort de hele struik een stukje in; dat kan zelfs met de heggenschaar. Haal daarbij maximaal een derde van de lengte eraf, maar knip nooit tot in het kale hout. Lichtjes toppen, dan gaat uw lavendel mooi in vorm het najaar in. 

(foto: plazilla.com)

Zomersnoei bij blauweregen - Snoei nu voor betere bloei

De blauweregen (Wisteria) is een krachtige klimmer die tijdens het groeiseizoen massa’s lange, nieuwe scheuten produceert. Daarmee breidt de plant zich enorm uit, terwijl die lange scheuten eigenlijk nauwelijks bloemhout vormen. Bij blauweregen worden de bloemknoppen namelijk juist op de kortloten aangelegd, dat zijn de korte zijspoortjes die op de gesteltakken staan. 

U kunt uw blauweregen wel aanmoedigen om meer kortloten te vormen, zodat hij in de lente rijker bloeit. Dat doet u door hem eind zomer te snoeien, in augustus of begin september. Bij deze zomersnoei kort u alle scheuten van dit seizoen in tot op ongeveer 20 cm (circa een handlengte). Dat lijkt drastisch, maar zo stimuleert u de plant om zijn energie niet in groei te steken, maar in de aanleg van bloemknoppen. De scheuten die u nu snoeit, worden eind winter nogmaals een stukje ingekort om de groei nog verder af te remmen. Zo bloeit uw Wisteria volgend jaar rijker, terwijl de plant bovendien minder ruimte vraagt. 

(foto: modeltuinenzwanenburg.nl)

Houtige planten marcotteren - Oleander vermeerderen

Bij marcotteren laat men een stek wortelen in een bal van mos, terwijl hij nog aan de moederplant vastzit. Het is een techniek voor houtige planten, die bijvoorbeeld lukt met kornoeljes, rododendron, magnolia, Hamamelis, maar ook met kamer- of kuipplanten als Ficus en oleander.

Week een dag van tevoren veenmos (sfagnum) in water. Kies een stevige scheut die dit jaar is gegroeid en maak de stengel kaal vanaf 15 tot 30 cm onder de top. Maak in het kale stengeldeel een 5 cm lange, schuin opwaartse snede tot de helft van de stengeldikte (een andere methode is het ringen van de stengel, door rondom 2 cm bast te verwijderen). Bestuif het wondvlak met stekpoeder. Kneed het mos tot een bal, duw die als een sinaasappel open en vouw hem rondom de ingesneden (of geringde) stengel samen; stop ook wat mos tussen de snede. Omwikkel het mos met plastic en bind de uiteinden dicht met touw of tape, zodat er geen water verdampt. Binnen een paar maanden tot een jaar verschijnen de wortels. Kort dan de nieuwe topgroei wat in en knip de stek onder de marcotteringsplek los van de moederplant. Verwijder plastic en mos voorzichtig om de wortels niet te beschadigen en pot de stek op in stekgrond. Zet hem op een beschutte plek, tot hij is aangeslagen en begint te groeien.

Verfrissende douche - Let op: paraplu-effect

Planten in potten en bakken hebben bij droog weer uiteraard voldoende water nodig. Inmiddels zijn de meeste zomerbloeiers zo ver uitgegroeid dat ze uitbundig over de potrand hangen. Let dan extra op met gieten, want vaak loopt het water er gewoon weer af, net als bij een paraplu. Ook al sproeit u royaal, het meeste water bereikt nauwelijks de potgrond. Giet liever zonder broes in het midden van de pot of geef water via de schotel, zodat u zeker weet dat de planten er profijt van hebben. 

Snoeien van pruim, kers en sierkers - Eerst oogsten, dan snoeien

Bomen snoeien gebeurt meestal ’s winters, maar Prunus-soorten als pruimen, kersen en sierkersen snoeit u juist terwijl ze volop in blad staan. Ze zijn namelijk gevoelig voor gomziekte en loodglans, die in de winter makkelijk toeslaan omdat de snoeiwonden dan traag sluiten. 

Wilt u een pruimen- of kersenboom snoeien, doe dit dan ongeveer 1 à 2 weken na de oogst. Snoei vooral om licht in de boom te krijgen: haal takken weg die door het hart groeien, maar laat een korte takstomp staan zodat de takkraag de wond snel afgrendelt. Ook sierkersen kunt u het best midden in de zomer snoeien, als de sterkste (lente)groei voorbij is. Zo ontstaat er minder waterlot, dat zijn steil groeiende scheuten die u anders volgend jaar opnieuw weg moet wegknippen. 

Snoeien is overigens geen must! Snoei liever geen dikke takken; soms reageert de boom er slecht op en kan de tak afsterven, zoals bij het pruimenras ’Victoria’. Bij de kersenboompjes op laagstam, waar we vorige maand over vertelden, is snoeien de eerste vijf jaar ook niet nodig. Hoe minder u knipt, des te eerder dragen ze vrucht, waardoor ze kleiner blijven. 

Tweejarigen zaaien - Mooi voor volgend jaar 

Veel mensen zien zaaien als een lenteklusje, maar tweejarigen zaait u juist in de zomer. In de natuur strooien vergeet-mij-nietjes en vingerhoedskruid hun zaden immers ook in deze maanden uit. Tweejarigen vormen in hun eerste jaar een bladrozet, waarna ze in winterslaap gaan om het jaar erna verder uit te groeien en tot bloei te komen. 

Veel tweejarigen zijn waardevolle tuinplanten, denk aan muurbloemen en hoge borderplanten als stokrozen en toortsen. Een aantal soorten kunt u simpelweg op lege plekjes tussen de andere borderplanten uitstrooien, zoals IJslandse papavertjes (die met hun penwortel lastig te verplanten zijn), toortsen, vergeet-mij-nietjes, judaspenning, damastbloem (Hesperis matronalis), teunisbloem en de zilverbladige Eryngium giganteum ’Miss Wilmott’s Ghost’. De meeste soorten kunt u ook op een apart zaaibedje zaaien en in de herfst uitplanten, zoals stokrozen, vingerhoedskruid en duizendschonen. Dat voorzaaien is ook ideaal voor muurbloemen, die tulpen prachtig kunnen aankleden; in de herfst kunt u ze dan samen op de gewenste plek planten voor schitterende kleurencombinaties. 

Maandenlang mooi - Uitbundige eenjarigen

Eenjarigen zorgen met hun uitbundige bloei de hele zomer voor kleur en fleur op het terras. Sommige gekweekte cultivars zijn steriel, zodat ze geen zaad vormen en uit zichzelf nieuwe bloemknoppen blijven aanleggen. Maar de meeste eenjarigen vormen wel zaad. Als u regelmatig verwelkte bloemetjes uitplukt, helpt dat om de plant langer in bloei te houden. 

Geef eenjarigen in potten en bakken ook af en toe wat extra voeding als u geen mestkorrels met langzame afgifte door de grond hebt gemengd. Met een beetje extra aandacht zorgen ze nog maandenlang voor plezier. 

Let op schimmelziekten - Bah… meeldauw

In de zomer kunnen veel planten last van meeldauw krijgen, zoals floxen, rozen en druif. Al verspreiden de sporen zich gemakkelijk via de lucht, toch worden niet alle cultivars aangetast: sommige zijn resistent (ook wel tolerant genoemd). Het aanplanten van resistente cultivars is dan ook de beste manier om meeldauwproblemen te voorkomen. Heeft uw flox, roos of druif elk jaar last van meeldauw, blijf dan niet tobben maar vervang hem door een gezondere variant! Ziekteresistentie is overigens niet absoluut: als de schimmel muteert, kan de resistentie uiteindelijk weer doorbroken worden. 

Een ander fenomeen is dat planten die het niet goed naar hun zin hebben, vatbaarder worden voor ziekten. Verplanten naar een betere plek kan dus een oplossing zijn. Zorg voor voldoende voeding (zonder de plant op te jagen) en water. Echte meeldauw treedt ’s zomers vaak tijdens droogte op. Sproei dan niet over het blad van de planten, maar giet over de grond en breng een mulchlaag aan zodat de bodem minder uitdroogt. Pluk aangetast blad af (gooi het in de vuilnisbak). Spuit eventueel met een zwavelhoudend middel, dat verdere uitbreiding tegengaat. 

Buxus snoeien - Messcherp resultaat 

Hagen en blokken, weelderige wolken of fantasievolle figuren, buxus is er letterlijk geknipt voor! Snoei buxus minstens tweemaal per jaar om hem mooi te houden, bijvoorbeeld in mei of juni en rond half augustus of begin september. Vormsnoei als bollen, spiralen of dierfiguren knipt u bij voorkeur tussendoor nogmaals bij, zodat de contouren scherp blijven. Door vaak te knippen zal de plant beter vertakken en steviger worden, zodat hij ’s winters onder een vrachtje sneeuw niet uit elkaar valt. 

Voor buxus wordt vaak een kleiner model heggenschaar gebruikt, met rechte bladen zodat u precies ziet waar u knipt. Die kunt u ook voor haagjes gebruiken, maar als u veel meters moet snoeien bent u het snelst af met een elektrische heggenschaar. Wat u ook prefereert, snoei buxus altijd tijdens een periode met bewolkt weer om ‘zonnebrand’ te voorkomen. Spuit de planten vooraf nat, dat knipt het gemakkelijkst en voorkomt uitdrogen. Als de zon in de dagen na het snoeien toch fel schijnt, dek uw plant of haag dan af met vliesdoek of sproei hem geregeld zodat het blad niet bruin wordt.