Pruimenbomen - Prunus domestica

Onder de algemeen geldende verzamelnaam 'pruimen' worden vaak de bakpruimen, de Mirabellen, de Reine Claudes en de eigenlijke pruimen gegroepeerd. Ze zijn nochtans verschillend in vorm, grootte, de smaak, en de vastheid van het vruchtvlees, waardoor ze voor verschillende culinaire toepassingen kunnen dienen. De mogelijkheden zijn zeer uitgebreid: vers, als gebakbeleg, voor diepvries, sap, stroop, moes, marmelade, droogvruchten, geconfijt fruit, brandewijn... Dit is het beste bewijs dat deze vrucht zeer geliefd is door de liefhebber.

Ter verduidelijking:

• PRUIMEN:  verzamelnaam voor alle pruimen, ook deze niet behorend tot de andere hieronder vermelde categoriën.
• REINE CLAUDES: suikerpruimen, rond van vorm en zeer zoet.
• KWETSEN: (= BAKPRUIMEN = ALTESSE = QUETSCHE): eivormige vruchten, laat rijpend en goed te drogen, meestal violetblauw. De steen komt makkelijk los
• MIRABELLEN: zeer kleine, zoete, ronde vruchten. Groeikrachtige bomen die vrij laat zeer vruchtbaar worden.
   

SNOEIEN:
Pruimebomen best niet snoeien in de wintermaanden om de kans op infecties te vermijden. Bij jonge bomen beter in maart. Oudere bomen kunnen ook in juni worden gesnoeid. De eerste 3-4 jaar snoeien om een stevig gestel op te bouwen. Daarna enkel zwakke takken verwijderen. In maart kan men ook de bomen snoeien die geleid moeten worden. Na deze snoei zullen waterloten worden gevormd. Deze snoei je in juni weg. Dood en ziek hout mag altijd worden weggenomen.

NUTTIGE WEETJES

• Van alle fruitgewassen zijn pruimen het eenvoudigst te telen door de niet-vakkundige liefhebber.
• De beste Reine Claudes zijn ook het minst vruchtbaar en zelfsteriel.  Zij hebben dus nood aan kruisbestuiving.  Goede bestuivers voor Reineclaude Dorée zijn o.a.: Enkele bakpruim en Mirabelle  de Nancy.
• Zeker bij pruimen is vruchtdunning een noodzaak.  Een pruim behouden om de 15 cm vruchttwijg is een maximum om mooie vruchten  te oogsten.
• Kruisbestuiving bij pruimen is dikwijls éénrichtingsverkeer, terwijl de andere richting geen aanleiding tot vruchtzetting geeft.  (vb. Monsieur Hâtif geeft bij Bleu de Belgique en Reine Claude d'Althan goede  resultaten, omgekeerd echter niet.)
   

ANNA SPÄTH, BLAUW
Rechtopgroeiende boom met lange overhangende twijgen, goede bestuiver voor kwetsen. Geschikt voor hoogstam. Amateursvariëteit voor halfstam of laagstam maar ook een commercieel gangbare variëteit.
BESTUIVING: zelffertiel, beste bestuivers: Stanley, Sanctus Hubertus, The Czar, Monsieur hâtif, Queen Victoria
VRUCHT: bijna ronde, grote vruchten van zeer goede kwaliteit, steen komt los, vrucht verdraagt transport
RIJPHEID: september - oktober

BELLE DE LOUVAIN, BLAUW
Zeer grote, gezonde, zeer vruchtbare boom. Geschikt voor hoogstam. Amateursvariëteit voor halfstam of laagstam.
BESTUIVERING: zelffertiel, zeer goed stuifmeel. Beste bestuivers: Opal Stanley
VRUCHT: deze vuistpruimen zijn eivormig en zeer gezocht voor de handel. Vruchtvlees van matige eetkwaliteit, doch goed voor jam
RIJPHEID: augustus

BELLE DE THUIN, GEEL
Gezonde boom, zeer vruchtbaar, matig gevoelig voor Monilia. Amateursvariëteit voor halfstam of laagstam. Oude liefhebbersvariëteit aangeraden door het Centrum voor Landbouwkundig Onderzoek, afdeling fytogenetische Bronnen te Gembloux.
BESTUIVERING: zelffertiel
VRUCHT: groot, langwerpig, groengeel, sappig en van zeer goede kwaliteit
RIJPHEID: augustus - september

BLEUE DE BELGIQUE, BLAUW
Middelmatig grote, zeer vruchtbare, windgevoelige boom. Amateursvariëteit voor halfstam of laagstam maar ook een commercieel gangbare variëteit.
BESTUIVERING: zelffertiel, beste bestuivers: Reine Claude d'Althan, Monsieur hâtif, The Czar en Opal
VRUCHT: grote, bijna ronde, zeer zoete kwaliteitsvruchten, purperblauw
RIJPHEID: augustus

BURBANK, ROOD
Matig groeiende, zeer vroeg bloeiende Japanse pruim, zeer vruchtbaar wanneer bloei niet bevriest. Amateursvariëteit voor halfstam of laagstam.
BESTUIVERING: zelffertiel
VRUCHT: groot, rond, zeer mooie maar waterachtige vrucht met harde schil
RIJPHEID: augustus

EARLY LAXTON, ROZE
Klein, bolvormig, zwakke groei, goede bestuiver, zeer vruchtbaar. Amateursvariëteit voor halfstam of laagstam.
BESTUIVING: deels zelffertiel, beste bestuivers: Reine Claude d'Oullins, Opal, The Czar
VRUCHT: klein, eivormig, glazig roze, smkelijke vrucht. Na Ruth Gerstetter, eerste pruim
RIJPHEID: juli

JEFFERSON, GEEL = Eierpruim
Matige groei, zeer vruchtbaar, gezonde boom. Amateursvariëteit voor halfstam of laagstam
BESTUIVERING: zelfstertiel, beste bestuivers: Queen Victoria, Reine Claude d'Oullins
VRUCHT: grote, gele pruim, eivormig, zeer zoet, geel vruchtvlees
RIJPHEID: augustus - september

KIRKE'S PLUM, BLAUW
Grote, gezonde maar te weinig vruchtbare boom. Amateursvariëteit voor halfstam of laagstam.
BESTUIVERING: steriel, beste bestuivers; Reine Claude d'Althan, Reine Claude d'Oullins
VRUCHT: groot, rond en zeer zoet, geliefd door wespen en vogels
RIJPHEID: augustus - september

MAGNA GLAUCA, BLAUW
Snelgroeiende, grote boom, regelmatig vruchtbaar. Amateursvariëteit voor halfstam of laagstam maar ook een commercieel gangbare variëteit.
BESTUIVERING: deels zelffertiel, beste bestuivers: The Czas, Queen Victoria, Stanley, Reine Claude d'Altan
VRUCHT: grote, ronde dessertpruim van goede kwaliteit
RIJPHEID: juli

MONARCH, BLAUW
Snelgroeiende, grote boom, regelmatig vruchtbaar. Geschikt voor hoogstam. Amateursvariëteit voor halfstam of laagstam.
BESTUIVERING: deels zelffertiel
VRUCHT: grote, ronde pruim met vast geel vruchtvlees van goede kwaliteit in warme zomers, steen komt los
RIJPHEID: september

MONSIEUR HÂTIF, BLAUW = Prune monsieur = Early Orleans
Gezonde, middelmatige boom, veel voorkomend rond Herve maar te weinig vruchtbaar. Een commercieel gangbare variëteit.
BESTUIVERING: zelfsteriel, beste bestuivers: Queen Victoria, Reine Claude d'Oullins, Opa!
VRUCHT: zeer lekkere, grote, bijna ronde vrucht
RIJPHEID: augustus

MONSIEUR JAUNE, GEEL
Middelmatige boom, vruchtbaar. Amateursvariëteit voor halfstam of laagstam.
BESTUIVERING: deels zelffertiel
VRUCHT: klein, rond, geelrood gestript, zo lekker als een Reine Claude
RIJPHEID: augustus

OPAL, ROZE
Gezond en groeikrachtig, zeer vruchtbaar, in Nederland met Victoria een hoofdsoort. Geschikt voor hoogstam. Amateursvariëteit voor halfstam of laagstam maar ook een commercieel gangbare variëteit.
BESTUIVERING: deel zelffertiel
VRUCHT: klein, rond, geelrood gestipt, zo lekker als een Reine Claude.
RIJPHEID: juli - augustus

ONTARIO, GOUDGEEL
Gezonde, grote boom, ook voor minder warme streken. Geschikt voor hoogstam. Amateursvariëteit voor halfstam of laagstam.
BESTUIVERING: zelffertiel, beste bestuivers: Opal, The Czar
VRUCHT: klein, rond, zeer vroeg en toch lekker, werd vroeger geschud
RIJPHEID: juli

PRÉCOCE FAVORITE, BLAUW = Rivers' earl prolific = Pamelse datjes = Eldense blauwe
Op zaailing steile, gezonde hoogstam, vruchtbaar op kwee zeer vruchtbaar voor de huistuin en hoofdvariëteit voor de beroepsfruitteelt. Geschikt voor hoogstam. Amateursvariëteit voor halfstam of laagstam maar ook een commercieel gangbare variëteit.
BLOEI: middelvroeg, diploïde, deels zelfvruchtbaar
VRUCHT: grote, lange, lekkere, groene peer met zalmkleurig vruchtvlees, best geschikt voor koelhuisbewaring maar zeer lekker wanneer rijp geplukt.
RIJPHEID: oktober - november

PRIESSE DOUBLE, GEEL + ROOD
Grote boom, zeer vruchtbaar en gezond in het Land van Herve (late bloei). Geschikt voor hoogstam.
BESTUIVERING: deels zelffertiel
VRUCHT: middelmatig en van minder kwaliteit
RIJPHEID: augustus - september

RUTH GERSTETTER, BLAUW
Grote, gezonde boom, te weinig vructbaar, de allervroegste pruim. Amateursvariëteit voor halfstam of laagstam.
BESTUIVERING: zelfsteriel, beste bestuivers zijn: The Czar, Opal, Reine Claude d'Althann, Queen Victoria
VRUCHT: grote pruim van minder kwaliteit
RIJPHEID: juli

SAINTE CATHÉRINE, GEEL
Steil, hooggroeiende, grote boom, aangeboden door RGF-Gembloux. Rustiek, matig gevoelig voor moniliose. Geschikt voor hoogstam. Amateursvariëteit voor halfstam of laagstam maar ook een commercieel gangbare variëteit. Oude liefhebbersvari¨teit aangeraden door het Centrum van Landbouwkundig Onderzoek, afdeling fytogenetische Bronnen te Gembloux.
BESTUIVING: zelffertiel, beste bestuiver: Reine Claude Verte
VRUCHT: groengele, eivormige, middelgrote vrucht van het Altesse type, soms gele kwets genoemd, goed voor alle gebruik
RIJPHEID: september - oktober

SULTAN, BLAUW
Snelgroeiende, grote boom, regelmatig vruchtbaar. Geschikt voor hoogstam. Amateursvariëteit voor halfstam of laagstam.
BESTUIVERING: deels zelffertiel
VRUCHT: grote, ronde pruim met vast, geel vruchtvlees, van goede kwaliteit in warme zomers, steen komt los
RIJPHEID: september

THE CZAR, BLAUW
Steilgroeiende, middelmatig grote boom, de meest regelmatig vruchtbare pruimenboom. Amateursvariëteit voor halfstam of laagstam maar ook een commercieel gangare variëteit.
BESTUIVERING: zelffertiel, zeer goede bestuiver
VRUCHT: ronde, eerder kleine vruchten van voldoende kwaliteit, vruchtdunnen is ieder jaar noodzakelijk
RIJPHEID: juli - augustus

QUEEN VICTORIA, ROOD
Eerder kleine, zeer vroeg- en rijkdragende boom, gevoelig voor loodglanziekte. Hoofdsoort in Nederland. Geschikt voor hoogstam. Amateursvariëteit voor halfstam of laagstam maar ook een commercieel gangare variëteit.
BESTUIVERING: zelffertiel, zeer goede bestuiver voor andere rassen
VRUCHT: groot, eivormig, van goede kwaliteit wanneer men niet te veel vruchten op de boom laat. Vruchtdunning quasi ieder jaar een noodzaak om takbreuk te vermijden. Wie maar plaats heeft voor één pruimenboom, plant Queen Victoria
RIJPHEID: augustus - september

WIGNON, PURPER
Sterke groei, zeer vruchtbaar en gezond, uit de streek van Hoei. Geschikt voor hoogstam. Amateursvariëteit voor halfstam of laagstam. Oude liefhebbersvariëteit aangeraden door het Centrum voor Landbouwkundig Onderzoek, afdeling fytogenetische Bronnen te Gembloux.
BESTUIVERING: zelffertiel
VRUCHT: middelmatig eivormig, roodpaars, van zeer goede kwaliteit
RIJPHEID: september

Reine claudes

REINE-CLAUDE D'ALTHAN, ROOD = Conducta in België
Gezonde, grote, brede boom, zeer vruchtbaar. Geschikt voor hoogstam. Amateursvariëteit voor halfstam of laagstam maar ook een commercieel gangare variëteit.
BESTUIVERING: steriel, beste bestuivers: Opal, The Czar, Queen Victoria
VRUCHT: grote, ronde, zeer lekkere, violetrode vrucht, belangrijke Europese handelsvariëteit
RIJPHEID: augustus

REINE CLAUDE D'OULLINS, GEEL = Oullins golden gage
Grote, brede, gezonde boom, vruchtbaar. Geschikt voor hoogstam. Amateursvariëteit voor halfstam of laagstam maar ook een commercieel gangare variëteit.
BESTUIVERING: zelffertiel, beste bestuivers: Opal, The Czar, Reine Claude d'Althan, Queen Victoria
VRUCHT: grote, ronde, goudgele, lekkere vrucht, belangrijke Europese handelsvariëteit
RIJPHEID: augustus

REINE-CLAUDE DE BAVAY, GEEL
Gezonde, middelmatige boom, betrekkelijk vruchtbaar. Amateursvariëteit voor halfstam of laagstam.
BESTUIVERING: deels zelffertiel, beste bestuivers: QueenVictoria, Reine Claude d'Oullins
VRUCHT: rond, iets groter dan Reine-Claude Verte in warme nazomers zeer lekker
RIJPHEID: september

REINE-CLAUDE VERTE, GROEN + GEEL = Reine-claude doree of crottee
Middelmatig grote, gezonde boom, wordt maar laat vruchtbaar. Geschikt voor hoogstam. Amateursvariëteit voor halfstam of laagstam maar ook een commercieel gangare variëteit.
BESTUIVERING: steriel, beste bestuivers: Anna Späth, Oullins, Queen Victoria, Altesse Simple en Mirabelle de Nancy
VRUCHT: kleine, ronde vrucht, de zoetste aller Reine Claudes
RIJPHEID: augustus - september

Kwetsen

ALTESSE SIMPLE, BLAUW = Bakpruim, prune de namur, quetsche d'alsace, hauszwetische = Types etscheid, schuefer, enz.
Zeer gezond, middelmatig groot, wordt oud, geschikt voor wegbeplanting, voldoende vruchtbaar. Geschikt voor hoogstam. Amateursvariëteit voor halfstam of laagstam maar ook een commercieel gangare variëteit.
BESTUIVERING: zelffertiel
VRUCHT: klein, meest gekend voor keukengebruik, best voor drogen en distillatie
RIJPHEID: september - oktober

ALTESSE DOUBLE DE LIÈGE, BLAUW = Dubbele bakpruim, quetsche d'i-Italie, fellenberger
Gezonde boom, bekend in de weiden rond Herve, te weinig vruchtbaar als jonge boom. Geschikt voor hoogstam. Amateursvariëteit voor halfstam of laagstam maar ook een commercieel gangbare variëteit.
BESTUIVERING: deels zelffertiel, beste bestuivers: Stanley, The Czar, Reine Claude Verte, Althann, Oullins, Anna Späth en vooral Belle de Louvain
VRUCHT: grote, lekkere dessertvrucht
RIJPHEID: september

BÜHLER FRÜHZWETSCHE, BLAUW = Quetsche de bühl
Grote gezonde boom bekend in Lotharingen en Duitsland, zeer vruchtbaar. Geschikt voor hoogstam. Amateursvariëteit voor halfstam of laagstam.
BESTUIVERING: zelffertiel
VRUCHT: vroegste, kleine kwets, zoet, sappig vruchtvlees, ook geschikt voor vers gebruik
RIJPHEID: augustus

PRÉSIDENT, BLAUW
Zeer grote, gezonde boom, vroeg en voldoende vruchtbaar, verkiest goede gronden en warme standplaats. Geschikt voor hoogstam. Amateursvariëteit voor halfstam of laagstam maar ook een commercieel gangbare variëteit.
BESTUIVERING: zelfsteriel, beste bestuivers: Altesse Simple, Reine Claude Verte en Althan
VRUCHT: zeer grote, eivormige kwets die laatst rijpt, zeer vast vruchtvlees, prachtige dessertvrucht voor de handel
RIJPHEID: september - oktober

WANGENHEIMER FRÜHZWETSCHE, BLAUW
Grote gezonde boom, zeer vruchtbaar. Geschikt voor hoogstam. Amateursvariëteit voor halfstam of laagstam.
BESTUIVERING: zelffertiel
VRUCHT: wat grotere kwets, voor het middenseizoen, zoet, ook geschikt voor vers verbruik
RIJPHEID: augustus - september

SANKTUS HUBERTUS
Sterke brede boom, zeer vroeg en regelmatig vruchtbaar. Geschikt voor hoogstam. Amateursvariëteit voor halfstam of laagstam maar ook een commercieel gangbare variëteit.
BESTUIVERING: deels zelffertiel, beste bestuivers: Reine Claude Crotté, Reine Claude d'Oullins, Monsieur hâtif, Queen Victoria, The Czar en Opal
VRUCHT: grote vrucht van goede kwaliteit, enkel in warme zomers
RIJPHEID: juli

STANLEY, BLAUW
Grote, zeer vruchtbare boom, goede bestuiver, gevoelig voor Monilia. Geschikt voor hoogstam. Amateursvariëteit voor halfstam of laagstam maar ook een commercieel gangbare variëteit.
BESTUIVERING: zelffertiel, beste bestuiver: Reine Claude d'Oullins
VRUCHT: grote vrucht van goede kwaliteit, enkel in warme zomers
RIJPHEID: september

Mirabellen

MIRABELLE DE NANCY, GEEL
Middelmatige, gezonde boom, laat maar dan regelmatig vruchtbaar. Geschikt voor hoogstam. Amateursvariëteit voor halfstam of laagstam maar ook een commercieel gangbare variëteit.
BESTUIVERING: zelffertiel
VRUCHT: geel, rood gestippeld, zo groot als een kers, zeer zoet en aromatisch, vruchtvlees, dessertvrucht voor de inmaak
RIJPHEID: augustus - september