Sla - Teeltinfo

Sla wordt al sinds de oudheid gekweekt en gegeten. Waarschijnlijk ontstond de eetbare sla in het Midden-Oosten en verspreidde zich van daar over het Middellandse Zeegebied. Die eerste sla werd aanvankelijk gekweekt zoals de huidige snijsla, waarbij de aparte blaadjes werden geoogst.

Kropsla = Lactuca sativa var. capitata

Kropsla of botersla (Lactuca sativa var. capitata) is pas sinds de 15de of 16de eeuw bekend. Het is vandaag nog altijd de bekendste en populairste slasoort. Hiervan bestaan verschillende rassen voor teelt in het voorjaar, zomer en najaar, zodat u bijna het hele jaar door kunt genieten van superverse sla uit eigen tuin. Daarnaast bestaan er tal van andere slasoorten, allemaal met een eigen smaak, vorm, structuur en kleur.

Bataviasla ligt qua uiterlijk tussen gewone kropsla en ijsbergsla. Hij heeft een gebobbeld blad met een sterk gegolfde bladrand. Ontstond rond 1850 in Frankrijk en wordt gezien als de voorloper van de ijssla. IJsbergsla (L. sativa var. capitata) vormt een dichte, harde krop. De bladeren zijn lichtgroen en bijna doorzichtig, alsof ze bevroren zijn. Ze zijn dik en enigszins krokant en pittig van smaak. Ontstond in Amerika en raakte hier verspreid na de tweede wereldoorlog via de Amerikaanse soldaten.

Voorzaaien of ter plaatse zaaien?

• Kropsla, ijsbergsla en krulsla worden meestal op een zaaibedje of in perspotjes gezaaid en nadien uitgeplant. Zaai op zaaibed in rijtjes 10 cm van elkaar, 1 à 2 cm in de rij (reken ongeveer 0,5 g zaad per m2). In een turfpotje legt u twee zaadjes per potje. Alleen voor zomerteelt zaait u direct ter plaatse, op rijen met 25-30 cm afstand. Uitdunnen tot op 25 cm.
• Snijsla wordt altijd ter plaatse gezaaid, op rijtjes 10 cm van elkaar.
• Veldsla wordt meestal ter plaatse in volle grond gezaaid. Zaai in rijtjes, 15 cm van elkaar en 4 à 5 cm in de rij.
   

Zaaitips

• Sla is een lichtkiemer en moet altijd zeer oppervlakkig (2-5 mm) gezaaid worden. Bedek het zaad met een dun laagje zand en druk licht aan.
• Om de kieming te versnellen, kan u het zaad een nacht laten weken in fris water of afkoelen in de koelkast.
• Verhitting is nefast voor slazaad: ideaal is een temperatuur tussen 10-15°C. Boven de 20 graden verloopt de kieming minder vlot. Hou bij warm weer de grond koel door het zaaibed af te dekken met een natte jutezak.
• Zaai zo dun mogelijk (1 zaadje om de 4-5 cm) en dun tijdig uit: zaailingen die te dicht bij elkaar staan geven nooit mooie kroppen. Steek- en pluksla mogen iets dichter op elkaar gezaaid worden (2-3 zaadjes per cm).
• Zaai niet te veel tegelijk, maar iedere veertien dagen een beetje, zodat u altijd verzekerd bent van verse sla.
   

Pillenzaad

Zaad in pilvorm vereenvoudigt het uitzaaien en maakt uitdunnen overbodig. Zaai de pillen in een losse grond, druk ze lichtjes aan en dek af met een dun laagje aarde of zand. U kan ook in perspotjes zaaien. Een goede vochtvoorziening is noodzakelijk voor een vlotte kieming. In volle grond kan u een natte juttezak op het zaaibed liggen. Potjes dekt u het best af met krantenpapier of piepschuim.

Wanneer zaaien?

Lenteteelt Kropsla/ijsbergsla/krulssla

Vanaf februari/maart kan onder glas voorgezaaid worden. In de tweede helft van maart kan u ter plaatse in volle grond zaaien. In het begin liefst afdekken met gaatjesfolie. Lichte vorst kan voor de jonge slaplantjes geen kwaad.

Zomerteelt Kropsla/Ijsbergsla/Krulsla

Van april tot begin juli. Voorzaaien op zaadbedje of in potjes, of direct ter plaatse. Zaai om de paar weken een kleine hoeveelheid, en hou het zaaisel vochtig.

Herfstteelt kropsla/ijsbergsla/krulsla

Van half juni tot half augustus. Voorzaaien op zaadbedje of in potjes, of direct ter plaatse.

Winterteelt kropsla

In de tweede helft van augustus en september voorzaaien. Uitplanten onder glas of plastictunnel.

Snijsla

Wordt vooral in het voorjaar geteeld. In februari kan in koude bak of onder plastic gezaaid worden, vanaf einde maart tot in de herfst buiten in volle grond. Zaai geregeld kleine hoeveelheden.

Romeinse sla

In maart voorzaaien onder glas, vanaf eind maart tot juni ter plaatse zaaien

Veldsla

Kunt u het beste in augustus buiten zaaien voor oogst vóór de winter en in september voor een oogst tijdens en/of na de winter. Onder koud glas kan gezaaid worden van september tot ongeveer midden oktober en in januari- februari.

Uitplanten

Bij een grootte van ong. 6 cm of 3-5 blaadjes worden de voorgezaaide slaplantjes uitgeplant. Probeer de plantjes altijd met kluit uit te planten. Maak de kluit goed nat voor het verplanten. Bij het uitplanten de kraag van de jonge plantjes niet ingraven. Reken ongeveer 25 à 30 cm tussen de rijen en 20-25 cm in de rijen, voor ijsbergsla en bindsla iets meer. Direct na het uitplanten, behalve bij vochtig weer, begieten. Ook bij droog weer om de 2 à 3 dagen begieten, bij voorkeur 's ochtends zodat de bladeren niet te lang nat blijven. Gieten helpt tegen doorschieten. Verwijder regelmatig het onkruid om schimmels en slakken tegen de gaan. Om die reden beter niet mulchen. Een waterdoorlaatbaar gronddoek, dat het onkruid tegenhoudt, de verdamping beperkt en de kans op rot vermindert, dan wel.

Bodem

Sla vraagt een humusrijke grond die goed vocht vasthoudt. Als de grond, ook gedurende korte tijd, niet vochtig genoeg is, zal de sla doorschieten. Op zandgrond groeit kropsla sneller, maar de kroppen zijn losser. Zwaardere grond geeft een tragere groei, maar vastere kroppen. Dien voor het zaaien een flinke dosis compost of goed verteerde stalmest toe. Vermijd stikstofbemesting en snelwerkende meststoffen, omdat ze het nitraatgehalte in de sla kunnen verhogen en de kans op ziekten vergroten. Voor veldsla mag de grond 's winters niet te nat zijn. Eventueel zaaien op verhoogde bedjes.

Standplaats

In het voorjaar en de herfst moet sla op een lichte en zonnige plek staan, in de zomer liever een beetje schaduw. Veldsla verdraagt ook lichte schaduw. Het best is in de moestuin een apart perceeltje voor sla te reserveren, in een wisselschema waarbij hij om de 3 à 4 jaar op dezelfde plaats terugkomt. Een andere mogelijkheid is om de sla als tussenteelt te gebruiken bij trager groeiende gewassen, bv. tussen jonge prei of erwtjes, of om rijtjes van traagkiemende groenten, zoals wortelen en schorseneren, te markeren. U kan sla ook als afboording van groentenbedjes zaaien, of zelfs fantasiefiguren bedenken. Veldsla is een nateelt die op lege grond of tussen late teelten kan gezaaid worden.

Sla in pot

Alle slasoorten kunt u in een pot telen, zelfs in een gewone bloempot op de vensterbank. In een grote bloempot of -bak kan u verschillende slasoorten combineren. Geef bij droog weer regelmatig water zodat de plantjes niet verdrogen. Ook veldsla kan perfect in een pot of bloembak worden gekweekt zodat u heel de winter over verse blaadjes beschikt.

Gebruik 

Heerlijk fris of warm

Sla en veldsla wordt meestal rauw gegeten in salades. Vanwege de neutrale smaak kan sla met haast alles worden gecombineerd in een gemengde sla. Sla kan ook op de boterham of als gezond extraatje tussen een belegd broodje. De meeste slasoorten kunnen (licht) gestoofd, gewokt of gestoomd worden, of verwerkt worden in soep. Vooral de iets bitter smakende Romeinse sla is zeer geschikt om gestoofd en gewokt te worden. Ook kunnen slabladeren even gestoomd en opgevuld met bv. gehakt of champignons als ovenschotel bereid worden. Veldsla kan ook in een stamppot worden verwerkt. Jonge erwtjes worden traditioneel gestoofd met een kropsla.

Gezond

Alle slasoorten bevatten veel water en leveren nauwelijks energie (calorieën). Ze passen dus perfect in elk caloriearm dieet. Ze zijn wel rijk aan voedingsvezels en zijn belangrijke leveranciers van vitamine A, C en K en van diverse mineralen (zoals kalium en selenium). Hoe groener het blad, hoe meer vitamine A en C. Vooral veldsla bevat veel vitamine C (40 mg per 100g) en bevat meer ijzer dan spinazie (4 mg per 100g).

Bewaren

Kropsla, krulssla, snijsla, enz. en veldsla kunnen in de groentela van de koelkast maximum 4 à 5 dagen bewaard worden. IJsbergsla en Romeinse sla blijven verpakt in een plastic zak in de koelkast minstens één week goed.

Bron: Somers zaden