Sla - veldsla
Veldsla lijkt maar een nietig plantje, maar ze brengt feest aan tafel en rust in de geest en het hart. Veldsla is uitstekend voor de zenuwen, het ideale voedsel voor overstreste, haastige mensen. Bovendien kan je er heel mooie en zeer lekkere schotels mee klaarmaken. Veldsla is de vriend van vele gerechten.
Een beetje geschiedenis
Veldsla, het woord zegt het, komt oorspronkelijk van de wilde soort en werd aangetroffen in velden en langs weilanden. Een botanicus die de vorige eeuw veel onderzoek deed naar de herkomst van planten, Alphonse de Candolle, ontdekte dat veldsla verwant was met en afkomstig was van de echte valeriaan. De oorsprong ligt in Sardinië en Sicilië, van waaruit de teelt zich over een groot deel van Europa heeft verspreid. In ieder geval heeft veldsla, afgezien van haar status van moesgewas, een natuurlijke omgeving gevonden op akkers, in tuinen en op oude muren. Zo komt ze ook bij ons voor.
De dichter Ronsard maakte in de 16de eeuw voor het eerst melding van dit kleine natuurkind, dat door de tuinbouwselectie werd omgevormd tot de heerlijke, iets slijmhoudende salade. Van alle rauwkost wordt veldsla het beste door gevoelige magen verdragen. De rijkdom aan pro-vitamine A maakt veldsla tot een zeer aantrekkelijk middel voor de regulering van de groei, de huidverzorging en de genezing van wonden.
Veel vitamines en ijzer
Vitamine C, ijzer en bètacaroteen vormen een groep van drie voedingsstoffen die samen het immuunsysteem in topvorm brengen.
Wie ‘s winters veel veldsla eet, zorgt goed voor zijn gezondheid. Er zit veel vitamine in: 4 maal zoveel vitamine C als in kropsla, en ook vitamines van B-complex. Ideaal dus voor de winter als griep door het land trekt. Veldsla is ook rijk aan pro-vitamine A en aan chlorofyl, heeft een uitzonderlijk hoog ijzergehalte, beter dan spinazie (alleen peterselie heeft er meer). Energetische waarde: 104 kj (25 kcal) per 100 g.
Medische tips
Zenuwen en slapeloosheid: sap, door insnijding verkregen, is licht slaapverwekkend en kalmerend.
Bloedarmoede (ijzertekort): producten gebruiken met meer dan 2 mg per 100 g ijzer, zoals veldsla en spinazie: 4 mg, peterselie: 10 mg.
Maagkramp: poeder van 2 à 5 g van de wortel met wat honing.
Voorjaarsmoeheid: kuur van 3 weken; veel groene groenten, zoals veldsla; minder eiwit en dierlijk vet.
Suikerziekte: aanbevolen.
Zwaarlijvigheid (15% méér dan normaal gewicht); dieet van veldsla, appel, druif, zure kers.
Planten en oogsten
Veldsla gedijt op alle gronden, maar verkiest een stevige grond. Overwintert in volle grond zonder beschutting. Ze mag van juli af tussen rijpende ajuin worden gezaaid op rijen met een afstand van 10 à 15 cm. Eind september kan met de oogst reeds een aanvang worden gemaakt.
Veldslazaden zijn hard: bij droog weer moet men, tot ze gekiemd zijn, de bezaaide percelen afdekken met zwart plastiek of met zakken en deze vochtig houden door regelmatige begietingen.
Veldsla wordt op twee manieren geteeld. Wat met wortel en al los in bakjes wordt verkocht, is het zogenaamde broeivet. Dat is heel teer, maar het lekkerst. Het wordt in de warme kas geteeld.
In de koude kas of van de volle grond komen de ezelsoren. Die plantjes zijn tot een flinke rozet uitgegroeid en hebben langwerpige, grijsgroene blaadjes.
Oogsten is mogelijk van begin december tot begin maart. Daarna zal het gewas gaan bloeien. Hoewel de groente bijna het hele jaar te koop is, beschouwen we ze toch als een typisch wintergewas. Het plantje kan goed tegen de vorst.
Een gladde en soepele huid
Wie heeft er in de koude periode van het jaar geen last van gesprongen lippen of een droge, schilferige huid, die slecht doorbloed is en er daardoor vaal en grauw uitziet? Met een extra portie veldsla kun je van binnenuit een cosmetische ingreep toepassen. De vitamine A zet de huidcellen aan om zich sneller te vernieuwen. Vitamine C versterkt het bindweefsel, zodat de huidlaag het weefselwater beter kan vasthouden. De huid droogt niet zo snel uit en er worden minder rimpels gevormd. Dat is ook belangrijk voor de lippen. Die bevatten heel veel vocht en reageren heel gevoelig op droge lucht en ijzig winterweer. Deze voedingsstoffen heeft de huid nodig om elastisch en jong te blijven. Veldsla versterkt het immuunsysteem, vernieuwt de huid en de slijmvliezen en beschermt tegen stress.
Grootmoeders tip van Winiefred
Veldsla is al erg lekker van zichzelf, met alleen een eenvoudige dressing laat ze zich prachtig proeven. Veldsla laat zich ook heel goed combineren, bijvoorbeeld met schapenkaas, blokjes ham, geroosterd brood en champignons, druiven, kaas en walnoten, tomaten en kalfsvlees, aardappelen en rookvlees of gerookte vis. Ze is niet alleen lekker met een eenvoudige dressing of vinaigrette, maar ook met andere slasauzen.
Een heerlijk avondmaal maak je van partjes hardgekookt ei op een bedje van aangemaakte veldsla, al of niet met geraspte wortel erdoor.
Praktisch
Was veldsla nooit onder stromend water, daar kunnen de tere blaadjes niet tegen. Haal de plantjes een paar keer voorzichtig door een kom met koud water. Van veldsla eten we het hele plantje. Alleen het worteltje en eventuele beschadigde blaadjes worden afgesneden. Bij de soort die als ezelsoren wordt verkocht, is de wortel al onder de bladrozet afgesneden. Omdat de blaadjes snel slap worden, is het verstandig de slasaus er pas vlak voor het opdienen door te scheppen. Veldsla is erg gevoelig en verdraagt geen warmte. Daarom is het verstandig de blaadjes direct na het winkelen te wassen en ze dan druipnat in de groentelade van de koelkast te leggen. Als je veldsla tot de volgende dag fris wilt houden, wikkel ze dan in een vochtige doek of pak ze losjes in een plastic zak, blaas die op en bind hem dicht. Indien besmet door fecaliën of bij epidemie: 2 u weken in water met 2 druppels javelwater per liter water. Besmet door kleine zwarte vliegen: 1 koffielepel azijn in het waswater.
Winiefred weet raad
Veldsla is familie van de valeriaan. Ze bevat valeriaanolie en helpt bij zenuwachtigheid en kalmeert!
Recepten
Veldsla met lauwe mosterdsaus
Ingrediënten:
200 g veldsla, 4 sneden volkorenbrood, 40 g boter of margarine, 2 eieren, 100 g doorregen rookspek, 2 eetl. olie, 3 eetl. Franse mosterd, 1/4 l room, 1 eetl. witte wijn, peper en zout, 250 g champignons.
Bereiding:
Was de veldsla en slinger of dep de blaadjes droog. Ontkorst het brood, snijd het in blokjes en bak in hete boter bruin. Kook de eieren 8 minuten, laat ze schrikken onder de koude kraan en pel ze. Snijd elk ei in 6 parten. Snijd het spek in reepjes en bak in hete olie knapperig. Haal ze met de schuimspaan uit de pan, laat ze uitlekken en afkoelen op keukenpapier. Roer mosterd, room en witte wijn door het spekvet, laat het aan de kook komen en inkoken tot een gebonden saus. Maak in die tijd de champignons schoon, en snijd ze in plakjes. Schep veldsla, champignons en uitgebakken spek door elkaar ineen slakom en versier met de partjes ei, Breng de saus op smaak met zout en. peper en schenk die over de salade. Strooi er blokjes brood over. Lekker met knapperig stokbrood. Voorbereidingstijd: 40 minuten.
Veldsla met druiven en portdressing
Ingrediënten:
250 g blauwe druiven, 250 g witte druiven, 150 g veldsla, 50 g gedopte walnoten, 2 eetl. citroensap, 3 eetl. rode port, 150 g roomkwark, 1 dl melk, peper en zout.
Bereiding:
Was de druiven, neem ze van de trosjes, halveer ze en verwijder de pitjes. Was de veldsla en slinger of dep de blaadjes droog. Schep ineen kom de walnoten, druiven en veldsla door elkaar met 1 eetl. citroensap en 1 eetl. port. Laat het geheel een tijd je marineren. Roer de kwark glad met de melk. Breng het mengsel op smaak met de rest van de port, zout, peper en citroensap. Schep de saus over de salade. Voorbereidingstijd: minuten.
Veldslasausje
Ingrediënten:
75 g mayonaise, 1 eetl. Room, sap van 1/2 citroen, 3 theel. tomatenpuree.
Bereiding:
Neem 75 g mayonaise, een eetlepel koffieroom, wat zout, en wat citroensap, enkele lepels tomatenpuree of ketchup. Roer alles goed door elkaar. Wie van knoflook houdt, kan ook dat er aan toevoegen. De veldsla moet in dit geval wel heel erg droog zijn. Dep ze tussen twee handdoeken. Het sausje doe je pas over de sla als je deze al op je bord hebt.
Er zijn nog geen reacties.
Log in om een reactie te plaatsen