Slakken in de tuin - hoe voorkomen en bestrijden?
Slakken behoren tot de weekdieren net als mosselen, oesters, inktvissen, ... “Weekdier” betekent heel eenvoudig dat hun lichaam geen beenderen bezit. Van alle slakkensoorten leeft maar een beperkt deel op het land; de meeste soorten leven in het water.
Ze kunnen ingedeeld worden in twee grote groepen : naaktslakken en huisjesslakken. De huisjesslak is te herkennen aan haar slakkenhuis. De naaktslak heeft geen huis, maar richt in onze tuinen wel de meeste schade aan. Bij beide staan vooraan op de kop tentakels, met op het einde daarvan de ogen.
Slakken verplaatsen zich op de zoolvormige onderzijde van hun lichaam met een golvende beweging. Ze scheiden hierbij een slijm af dat een spoor achterlaat en zo duidt op hun aanwezigheid !
Bij zonnig en/of droog weer kruipen ze weg om niet uit te drogen. Naaktslakken graven zich in de grond in, huisjesslakken trekken zich terug in hun slakkenhuis en sluiten de opening af met een verhardend slijm. Zodra de lucht vochtiger is, bijvoorbeeld na een bui of ’s nachts, gaan ze terug op pad. In droge zomers is het aantal vraatzuchtige slakken dan ook beduidend minder dan in vochtige en warme zomers.
Slakken zijn tweeslachtig doch moeten voor de voortplanting paren met een soortgenoot. Na de paring legt elke slak (vanaf april) zijn eitjes af in slijm onder aardkluiten, boomschors, …Uit deze kleine, glazige bolletjes komen na een 3-tal weken kleine slakjes die zich onmiddellijk beginnen te voeden. Twee maanden later zijn ze volwassen. Het is dus belangrijk om vroeg in het voorjaar hun aantal in de tuin in te perken om grote problemen later op het jaar te vermijden. Tijdens de winter wachten de eitjes met uitkomen op het goed weer van het voorjaar, althans als ze de vorstperiodes overleven.
Het voedsel van huisjesslakken bestaat hoofdzakelijk uit algen en plantaardig afval; minder vaak plantenweefsels. Ook eieren van naaktslakken staan op het menu van de huisjesslakken !
Naaktslakken daarentegen eten hoofdzakelijk zachte plantendelen, en richten zo de meeste schade aan. Ze zijn te vinden op vochtige plaatsen zoals onder stenen, bloempotten, dichte beplanting, rottende bladeren en composthopen. Bij het uitstrooien van compost dus opletten dat zo geen echte plaag veroorzaakt wordt !
Slakken eten het liefst ’s avonds en ‘s nachts bij hoge luchtvochtigheid en als de temperaturen niet te hoog noch te laag zijn. Koudbloedige dieren zijn immers gevoelig aan temperatuurschommelingen. Ook overdag tijdens en na regenbuien komen ze al snel te voorschijn.
In het najaar overwinteren ze onder bladeren of in de grond om zo de koude te weerstaan. In héél strenge winters sterft toch een behoorlijk deel af. De voorjaarswarmte doet ze weer ontwaken. Het eerste wat de slakken doen is hun waterverlies van tijdens de winter compenseren.
Gevoelige planten voor slakkenvraat zijn Hosta spp., Iberis spp., Ligularia spp., ... Hun natuurlijke vijanden zijn egels, loopkevers, padden, kraaien, lijsters, spreeuwen, slakkendodende vliegenlarven, slakkendodende aaltjes, spinnen, .. Ook schoffelen helpt, omdat het de bovenste grondlaag uitdroogt.
Heeft men desondanks toch nog te kampen met een uitbreidende slakkenplaag, dan kan men ingrijpen met speciaal ontwikkelde slakkenkorrels. De producten zijn samengesteld uit voor slakken zeer aantrekkelijke zemelen. Een repellent ingrediënt dient om te voorkomen dat onze (huis)dieren ze zouden nuttigen. Door de professionele persing zijn de korrels goed regenbestendig, een enorm pluspunt voor gebruik in onze Vlaamse & Nederlandse weersomstandigheden. Ook kan het gebruik van aaltjes doeltreffend zijn.
Enkele preventieve maatregelen:
- Schoffel regelmatig in de tuin, hierdoor droogt de bovenste grondlaag uit waardoor slakken zich moeilijker kunnen verplaatsen.
- Slakken schuilen zich graag op ruige, donkere, vochtige plekjes en in hoog gras. Vermijd dergelijke schuilplaatsen en vermijd tuinafval.
- hang nestkastjes om natuurlijke vijanden aan te trekken. Merels en lijsters hebben slakken op hun menu staan.
- maak gebruik van stekelig en ruw materiaal rond de planten, basaltmeel bijvoorbeeld of lavagruis of sparrennaalden. Ook een laag cacaodoppen aanbrengen is een aanrader. Slakken vinden het akelig om over de scherpe randjes van de doppen te manoeuvreren. Naast een bodembedekker zijn cacaodoppen ook een echte bodemverbeteraar. Ze bevatten veel organische stikstof en sporenelementen zoals boor die aan de plantenwortels wordt doorgegeven.
- ook kippen en Indische loopeenden lusten heel graag slakken.
- slakken hebben een hekel aan koper omdat het slijm dat ze afscheiden bij koper voor electrische schokjes zorgt.
- zaagsel is ook iets waar slakken niet dol op zijn omdat dit hen uitdroogt. Hetzelfde geldt voor koffiegruis, roet.
- lok slakken in een hinderlaag en vang ze weg door bijvoorbeeld onder een dakpan stukjes appel, pompoen of ander fruit te leggen. Met de gevangen slakken zou je een gier kunnen maken door de slakken in water te koken en dit mengsel in de tuin te spuiten. De geur zou slakken weghouden.
- potjes met bier ingraven.
- een andere natuurlijke vijand van slakken is het aaltje (nematode) Phasmarhabditis hermophrodita, dit aaltje werkt best als de bodemtemperatuur zo’n 15°C bedraagt.
- Escar-go is een slakkenbestrijdingsmiddel dat niet giftig is voor huisdieren, egels en vogels. Werkt wel enkel tegen de naaktslakken.
In de handel zijn producten verkrijgbaar die werken op het principe van ‘lokaas’. Dit lokaas is regenbestendig en bevat een afweermiddel, zodat de korreltjes niet opgegeten worden door huisdieren. Vermelden we nog dat bepaalde producten, mits uitgelegd in vallen, ook kunnen gebruikt worden in de biologische teelt. Een vroege bestrijding is essentieel om te voorkomen dat slakken zich massaal zouden vermenigvuldigen. Strooi daarom reeds een eerste maal uit in maart. Zo belet u de afleg van eitjes door slakken die de winter hebben overleefd. Leg de korrels niet op hoopjes want dit bevordert geenszins een goede werking. Gelijkmatig uitstrooien is de boodschap.
Vond ze heerlijk Vrijdag 14 April 2017 om 16:41
2 teentjes knoflook in plakjes snijden, 1 liter water,
1 nacht laten weken en dan uit-sproeien op de plekken waar de slakken zitten.
Wij hebben echt het idee dat dit helpt. Vrijdag 14 April 2017 om 18:00
Hallo vrienden/vriendinnen.
Zelf heb ik mijn eigen methode ontwikkeld. Ik heb een koperdraad (gestript elektrodraad) parallel aan een gegalvaniseerde draad gelegd. De beide draden worden d.m.v. kroonsteemtjes om de 50 cm. De slakken kruipen zonder problemen over de eerste draad, maar zodra ze de tweede draad voelen schrikken ze terug. Dit komt omdat beide draden een verschillende statische spanning hebben. Ik heb het vorig jaar uitgeprobeerd bij mijn hosta's. Nu probeer ik de hete border te beveiligen. Ik ben benieuwd of het bij jullie ook werkt.
Vrijdag 14 April 2017 om 21:43
Dus om een lang verhaal kort te maken : arme onschuldige beestjes ??? In een klein stadstuintje misschien wel , maar op 1200 vierkante meter ??? Dacht het niet!! :-( Zondag 14 April 2019 om 16:00
DE oplossing bestaat niet. De meest natuurlijke manier is om je bovenlaag onkruidvrij te houden door veel te schoffelen. Bij een kleine tuin lukt dit maar voor een grotere tuin is dit een arbeidsintensieve bezigheid. Maandag 15 April 2019 om 16:50
Ik heb 2 x een vierkante meter moestuin in mijn dorpstuin gezet en ik heb vorige najaar een setje staalkabels besteld die ik rondom de bak heb bevestigd. Aan die kabels wordt een 9volt batterij bevestigd, waardoor er een gesloten circuit op zwakstroom ontstaat, waardoor de slijmerige slak een schok krijgt als hij over die kabels kruipt. De slak gaat niet dood, maar keert na 4 -5 pogingen terug naar waar ie vandaan kwam. Mijn groente blijft heerlijk groeien en voor mijn huisdieren kan het geen kwaad. Dit zorgt ervoor dat ik het plezier van op een makkelijke manier moestuinieren, heerlijk na een drukke werkdag op kantoor, behoudt, in plaats van dat al mijn inzet door slakken wordt teniet gedaan. Vrijdag 26 April 2019 om 11:55
Overigens die elektrische spanning die tussen twee verschillende draden ontstaat bij contact met een slak is een galvanische spanning. Voor de liefhebbers: Zink is een onedel metaal en wil graag elektronen afstaan, koper is halfedel en neemt die elektronen in combinatie met zuurstof weer op waardoor er een elektrisch element onstaat. Denk aan de kikkerproef van Galvani. Vrijdag 26 April 2019 om 20:23
Kunstmest rond de opkomende planten in het voorjaar. Kunstmest is zout én zorgt voor een groeispurt. Tegen de tijd dat de mest de grond in is getrokken, is er zoveel blad dat de vraat niet meer zo uitmaakt. Vrijdag 3 April 2020 om 11:42
Ik doe de gevangen slakken (huis en naaktslakken) in een plastic broodzak waar ik na de vangst een knoop in leg.
Voor de rest gebruik ik knoflookextract, ik sla een hele bol knoflook een beetje plat, kook hem in een liter water circa 10 a 15 minuten, laat het een dag staan, zeef de schilfers eruit en gebruik dan op een liter water een paar eetlepels extract. Zaterdag 4 April 2020 om 17:31
1 De kippen 's morgens een uurtje of twee vrije toegang geven tot de hele tuin.
2 Plantenbakken krijgen hier een prima barricade: rondom de bakken/potten hangt een strook schuurpapier.
Ecologisch en moeiteloos!
Ik zie mezelf geen bier verspillen of iets koken voor die beestjes.
Vrijdag 8 April 2022 om 12:17
Vrijdag 7 April om 09:40
Ook het gebruik van de zogenaamde biervallen is niet ideaal omdat er naast slakken ook een tal van nuttige insecten en zelfs padden en bruine kikkers in verdrinken Vrijdag 7 April om 14:28
Log in om een reactie te plaatsen