MijnTuin.org
Wil je gepersonaliseerde informatie ontvangen over jouw tuin?
Heb je reeds een MijnTuin.org account? Aanmelden
Registreer je nu gratis!

Spitten in de tuin... nodig of niet?

63226 x gelezen
Eddy G. door Eddy Geers • Vrijdag 19 Oktober 2018 Volg Eddy G.

Spitten heeft zijn voor- én tegenstanders. Als raad kunnen we meegeven: spit enkel als het echt nodig is en beperk het tot een minimum. Het is perfect mogelijk om te tuinieren zonder regelmatig te spitten. Spit nooit bij te natte omstandigheden. Eén spadesteek-diep spitten is in de meeste gevallen ruim voldoende.

Spitten is echter wel nodig om harde en verdichte grond te breken. Bijvoorbeeld bij een nieuwbouwhuis kan het mogelijk zijn dat de grond is dichtgeslibt doordat er met allerlei machines overheen is gereden. Zo'n bodem moet bewerkt worden om opnieuw luchtig te zijn. Hier kan het nodig zijn om twee steken diep te spitten. Maak hiervoor een vore van 60cm breed en één steek diep. De grond hieruit hou je apart in een hoek van de tuin. Deze wordt gebruikt om de laatste vore mee te vullen. De grond onderin de vore maakt u nu los met een spitvork. Deze tweede laag moet je NIET omspitten, maar enkel goed losmaken. Leg een laag stalmest, compost, bodemverbeteraar op de bodem. Vul door te spitten de eerste vore met de grond uit de tweede.

spitten_a.jpg

Enkele argumenten van de tegenstanders van spitten:

  • nuttige bodemorganismen die gevoelig zijn voor licht-, temperatuur- en vochtniveaus bevinden zich in de bovenste 5cm van de bodem. Door hun leefomgeving te verstoren sterven er vele af
  • door de grond om te keren breng je de 'slapende' onkruidzaden naar de oppervlakte, waar ze opnieuw kunnen ontkiemen
  • de bodemstructuur wordt verstoord wat tot gevolg heeft dat de doorlaatbaarheid verslecht, de voedingsstoffen worden minder goed vast gehouden en kunnen wegspoelen
  • oppervlakkig spitten of 'omwoelen' is toch aan te raden om zo de onkruiden, groenbemesters... onder te werken.


​Als je een bestaand gazon wil vervangen, is het wel nodig om de graszoden om te spitten.

Ook om een nieuw gazon aan te leggen is het aan te raden om te spitten. Vooral wanneer de bodem sterk verdicht is en er veel onkruidgroei op het perceel aanwezig is. U kan ook de voedingstoestand van de grond verbeteren door bodemverbeteraars, kompost, voedingsstoffen... onder te spitten. Gebruik de hierboven beschreven methode.

In het najaar komen ook meer en meer percelen vrij te liggen in de moestuin. Deze kunnen eventueel in winterbedden worden gelegd, vooral als u tuiniert op zware vochtige grond. Werk bij het spitten goed verteerde compost onder om de structuur van de grond te verbeteren. De vorst kan de ruwe kluiten breken en de grond beter bewerkbaar maken. Spit nooit als de grond erg nat is.

Je kan ook een dikke laag compost over de grond uitstrooien in het najaar en deze laag dan in het voorjaar onderwerken.

 

Alternatief voor spitten?

Wil je je bodem niet verstoren en geen onkruidzaden naar boven brengen, maar wel je grond verluchten? Dan kun je gebruik maken van een woelvork of woelriek. Met de woelvork verlucht je de bodem zonder het verstoren van het bodemleven. Zo blijven schimmels en aerobe bacteriën op hun plaats die dan weer geweldig werk leveren voor je planten. Met de woelriek kun je zelfs aanwezige compost of mulch vermengen met de grond. Met een woelvork krijg je de voordelen van het spitten, zonder de nadelen. Er zijn verschillende soorten woelvorken op de markt. Afhankelijk van je grond gebruik je best een woelriek met verkruimelaar of zonder.

22 reacties

  • Gerard P. Gerard P. "Dieper spitten dan één spade is in de meeste gevallen ruim voldoende." Wordt hier niet bedoeld: dieper spitten dan 1 spade is meestal niet nodig.
    Vrijdag 25 December 2015 om 09:00
  • Kees C. Kees C. Niet omspitten omdat 70% van de grondmicroben bepalend zijn voor de gezondheid van de planten en de schimmels in de bodem waarmee de planten communiceren; spitten verstoord deze mycorrhizale schimmels.
    De bovenste 8 cm is zuurstofrijk, daaronder is de bodem zuurstofarm; deze samenstelling is essentieel voor gezonde groei van planten, wormen, schimmels, microben en voor een goede waterhuishouding in de bodem. Spitten verstoord jaar en jaar uit dit evenwicht. Ploegen is al helemaal uit den boze, eigenlijk onbegrijpelijk dat boeren dit doen.
    Vrijdag 25 December 2015 om 09:35
  • Lieven G. Lieven G. Klopt Gerard ... ik heb het zonet aangepast. Bedankt voor de melding.
    Vrijdag 25 December 2015 om 11:45
  • Hetty H. Hetty H. wat heerlijk, ik ben van mijn schuldgevoel af dat ik nooit zin heb in spitten !!!!!!!!
    Vrijdag 25 December 2015 om 16:35
  • Hugo M. Hugo M. Hoi kees
    Hoe breng jij dan mest in de grond als je niet spit of freest?
    Zaterdag 26 December 2015 om 12:27
  • Chris V. Chris V. Het is nooit anders geweest dan dat grond bewerkt wordt. En nu ineens zou dit niet meer hoeven ? Als ik een stuk omspit ligt het maanden proper, een beetje rommelen gaat echt niet werken. Mij lijkt het eerder een geval van te lui of niet kunnen spitten... Dan is het gemakkelijker om te zeggen dat het veel beter is
    Zaterdag 26 December 2015 om 22:30
  • Kiki B. Kiki B. Ik ben het deels eens met Chris. De oude manier van spitten was de bovenste teelaarde opzij leggen, inderdaad ongeveer 8 cm. Dat was de vruchtbare en gezonde laag. Verschil van mening moet mogen.
    Zondag 27 December 2015 om 00:32
  • Barbera v. Barbera v. Hier is wel een aardig artikel over wel of niet spitten met wat referenties naar onderzoeken op dit vlak. http://www.kennislink.nl/publi... Het is niet zwart/wit als ik het zo lees.

    Wat ik hieruit destilleer (maar je moet het zelf maar even lezen als je hierin geinteresseerd bent) Wel spitten: bij verdichte grond. Spitten zorgt dan voor een betere watervoorziening. Na die eerste bewerking schijnt het minder vaak te hoeven of kan er oppervlakkiger gewoeld worden. Nadeel van spitten is inderdaad verstoring van het bodemleven. En bij niet spitten blijft er meer stikstof in de grond (zie ook http://www.wageningenur.nl/nl/...) Nadeel van niet-spitten: oppervlakkigere beworteling, dus dat kan een probleem zijn bij lange periodes van droogte. Volgens het eerste artikel moet er bij niet-spitten dus andere maatregelen genomen worden om water beter vast te houden (laag plantenr
    Zondag 27 December 2015 om 12:23
  • Barbera v. Barbera v. Grrrr, een deel van mijn tekst weg. Hier is nog een vergelijking van gewasopbrengst bij wel/niet spitten (met dank aan Kiki in een ander topic) http://www.kennisakker.nl/kenn... Voor sommige gewassen is er een betere opbrengst bij spitten, bij andere hoger bij niet-spitten en voor een aantal gewassen maakt het niet uit.

    Op basis hiervan ben ik het wel eens met het artikel op dit forum. Spitten wanneer het echt nodig is (verdichte grond of bij aardappels bijvoorbeeld) en voor de rest laat ik de grond wat meer met rust.
    Zondag 27 December 2015 om 12:29
  • Kiki B. Kiki B. Barbera, zeker waar; in mijn oude tuin hoefde ik nooit te spitten omdat de grond goed rul was. In de nieuwe tuin zal ik er toch aan moeten geloven omdat de grond totaal dicht geslagen is, bouwgrond. Maar met 1 keer flink aanpakken hoop ik dat ik de grond weer goed krijg en dan daarna kan ik ze met rust laten dmv jaarlijks compost te geven. Uit mijn jeugd herinner ik mij dat de moestuin jaarlijks omgespit werd. De borders uiteraard niet. Hangt ook wel erg van de grondsoort af.
    Zondag 27 December 2015 om 13:19
  • Robbie D. Robbie D. Spitten is absoluut niet nodig bij harde en verdichte bodem. Daar dient een woelvork voor. Die gaat veel gemakkelijker de harde bodem in, is meer dan dubbel zo breed, dus meer dan 2x sneller, en je hebt minder kans op rugklachten.
    Maandag 28 December 2015 om 08:38
  • Kiki B. Kiki B. Woelvork of spitvork (smallere kleinere versie) zou prima kunnen, Robbie, maar hier zit een ondoordringbare laag op 70 cm diep, daarboven is alles door het bouwwerken aangereden; dat alles ga ik met een woelvork echt niet los krijgen. Gaten boren heb ik al gedaan maar met regen zakt het water nog steeds niet weg.
    Maandag 28 December 2015 om 09:20
  • Rosette B. Rosette B. Hier was de grond ook vast gereden door vrachtwagens. Onmogelijk om daar iets op te planten. Ik heb eerst een gat gemaakt van ong. 80cm en dan het hele perceel op die diepte omgespit. De grond die bovenkwam was staalblauw en steenhard, daar moet je niet mee beginnen. Met compost, ieder jaar een bijkomende laag, moet ik nu niet meer spitten.
    Maandag 28 December 2015 om 12:39
  • Het nieuwe volkstuincomplex wat wij in het najaar van 2014 in gebruik genomen hebben ( Waalwijk, vroegere uiterwaarden Bergsche Maas), was op bepaalde plaatsen keihard ( kleigrond met een hoog afslibbaar gehalte) door het verkeer van de vrachtauto's.Ik verzeker u, dan moet je wel spitten. Nu de tweede winter wordt er hier en daar al gewoeld en wordt de bodem vrijwel op alle tuintjes bedekt met champmest, stro en humus etc. Dat is nodig,ook als je spit. De toplaag moet niet inklinken door de regen of sneeuw anders heb je een groot probleem bij het zaaien en planten. In het voorjaar kun je de tuintjes laten frezen. Er ontstaat een een ontzettend goede bovenste teeltlaag, Daarna bestelt de vereniging mulch en bedekken we de bodem wederom. De zon krijgt zo geen kans om de bodem in een keiharde leemlaag te veranderen. Wees zuinig op je teeltlaag.
    Dinsdag 29 December 2015 om 09:27
  • Corrie K. Corrie K. Spitten in de tuin is ontzettend belangrijk. De bodem moet bestaan 1/3 deel lucht, 1/3 deel grond en 1/3 deel water. Dit kun je alleen bereiken door jaarlijks een zeer goede grondbewerking uit te voeren.
    Waarom gebeurt dit niet in natuur? Antwoord. Wij lopen/werken/vertoeven het gehele jaar in de tuin. We trappen de grond zo dicht dat het zuurstofgehalte beperkt is, het vocht niet weg kan en de structuur langzamerhand naar de knoppen gaat. In de natuur wordt niet intensief met de bodem omgegaan en heeft daardoor een veel groter herstellend vermogen.
    Organische mest is heel belangrijk voor onze plantengroei. In de natuur blijft alle organische stof liggen, verteerd en komt ten goede aan de planten die er staan. In onze tuin halen de meeste van ons wekelijks de hark erdoor en wordt het "afval" in de kliko gedumpt en/of op de composthoop. Deze organische stof kun je dan direct onderspitten.
    Spit altijd met een spitvork in een siertuin om de tere witte wortels (die zijn belangrijk voor het
    Vrijdag 1 Januari 2016 om 13:35
  • Roos T. Roos T. Ik heb op plaatsen in mijn tuin die niet doorlatend waren eerst kuilen gegraven en daaarna met een grondboor diepe gaten gemaakt en die gevuld met grof zand.Spitten is niet op alle grond nodig maar soms echt wel nodig als de grond echt verdicht is getrapt of vast gereden.Ik trek de bovenlaag wel v los met een drietand indien nodig en breng elk jaar compost aan.
    Dinsdag 12 Januari 2016 om 10:02
  • Simone B. Simone B. Kees ik ben het helemaal met je eens. De schimmels zijn zeer belangrijk en andere organismen ook. misschien vind je deze blog wel wat. http://blog.natuurlijkemoestuin.be/
    Donderdag 31 Maart 2016 om 21:29
  • Marjon E. Marjon E. Ik vraag me vaak af, onze tuin is een oude tuin zeg maar qua grond en ook tamelijk hard de planten doen het goed, maar moet het niet wat ververst en ruller worden dan?
    Vrijdag 19 Oktober 2018 om 08:32
  • Marie G. Marie G. In ons gras zit zeer hardnekkig onkruid met diepe penwortels van soms wel 15 cm diep. We hebben al eens helemaal omgespit en met zeef zoveel mogelijk wortel onkruid stukjes eruit gehaald. Het blijft opkomen. Ik probeer ze nu per plant ze eruit te halen.. maar mijn partner pakt de schop. Wat is nu de beste methode?
    Vrijdag 19 Oktober 2018 om 10:08
  • Jean D. Jean D. Mijns inzien is het klassieke spitten van de tuingrond, velden achterhaald. Door de spitten wordt het goede van de bodenstructuur naar onderen geplaatst. De dag van vandaag zijn er al akkers niet meer geploegd worden,maar wordt machinaal de bovenkant van de grond omhooggetild en met een draaiende, snijdende beweging teruggezet.
    Vrijdag 19 Oktober 2018 om 17:43
  • Jo V. Jo V. Ik heb meer dan 30 jaar omgespit en door rugklachten (dubbele hernia) een woelvork gekocht. Jammer genoeg heb ik dat geen jaren eerder gedaan. Het gaat met woelvork sneller, zonder rugklachten en de opbrengst lijkt me hetzelfde. En dit zowel met klassieke groenten als met "vergeten" groenten. De spade komt heel zelden nog in mijn handen.

    Eenieder moet uiteindelijk voor zichzelf uitmaken wat het beste lijkt, maar ik heb duidelijk gekozen.
    Vrijdag 19 Oktober 2018 om 18:07
  • Annemieke L. Annemieke L. Ik heb kweek in onze verwilderde tuin, en tenzij in ieder stuk grond dat ik opnieuw wil cultiveren eerst met de riek omspit om alle onkruid er met alle wortelresten uit te halen, blijf ik bezig.
    Maar daarna idd mijn doel inderdaad om de grind niet met te belopen en alleen ieder jaar weer compost-mulch op te brengen. Voordeel is dat ik dat de onkruiden die dan nog opkomen uit die rulle grond heel makkelijk los te trekken zijn.
    Vrijdag 19 Oktober 2018 om 23:53

Log in om een reactie te plaatsen