Witloof

Wetenschappelijke naam

Cichorium intybus var. foliosum

Familie

Compositaea of Asteraceae

Indeling

Herkomst

De wilde plant komt voor in Europa, Noord-Afrika en  West-Azië.

Algemeen

Vroeger werden bladeren en wortels als veevoeder gebruikt, in de zestiende eeuw ontdekte men dat men  de wortel ook als koffiesurrogaat kon gebruiken (cichorei). Heel wat bedrijven in België en Nederland legden zich toe op het drogen en branden van cichorei ten behoeve van surrogaatkoffie. Nog later rond 1830 ontdekte men bij toeval dat  ingekuilde wortels eetbare kroppen vormden. Vroeger was witloof een echte wintergroente. Nu  is witloof bijna jaarrond verkrijgbaar omwille van de hydroteelt.

 Witloof is een tweejarig gewas dat tot dezelfde  plantenfamilie behoort als andijvie, sla en de paardebloem. Het is een langedagplant de groei neemt dus af vanaf oktober.  

Teelt

De teelt van witloof gebeurt in twee fases. In de eerste fase worden de lange wortels gevormd. Hierna wordt het loof afgesneden en dan worden de wortels ingetafeld in kuilen of bakken. Hierbij worden de wortels dicht bij elkaar geplant en worden bedekt met een laag aarde. Hierdoor beginnen de wortels opnieuw te groeien en vormen ze de witloofkroppen.

Zaaien: In de maand mei wordt er gezaaid op rijen  die zo'n 30 cm uit elkaar liggen. De zaden moeten ongeveer 0.5-1 cm diep komen te liggen.  Kwekers zaaien op 'ruggen'. Dit zijn verhoogde  bedden. Regelmatig wieden in de beginfase is noodzakelijk. Vier tot zes weken na het zaaien moet je uitdunnen. De plantjes hebben dan zo'n 4-5 blaadjes. Dun de  plantjes uit op ongeveer 12 cm uit elkaar. De uitgedunde plantjes kan je eventueel op een andere plaats planten maar de wortels van deze plantjes zullen niet mooi recht en vertakt zijn.

Witloof is geen veeleisende groente en groeit op  vrijwel elke grond. Zandleemgrond geeft goede resultaten. Zorg ervoor dat de grond goed los en luchtig is tot op  zo'n 30cm diepte. Zo vormen zich mooie rechte wortels. Het perceel moet dus goed voorbereid worden. Vocht moet steeds goed afgevoerd kunnen worden. Op een stikstofrijke grond zullen de planten veel blad  ontwikkelen maar te kleine wortels. Hou er in uw vruchtwisselingsschema rekening mee om witloofwortels slechts na 4-5 jaar opnieuw op het  zelfde perceel te zaaien. Vermijd ook zoveel mogelijk te zaaien op percelen waar daarvoor spinazie, sla, wortel, pompoen en kolen hebben gestaan.

Oogsten: de wortelen worden in september tot december geoogst en worden dan een tweetal weken  met rust gelaten op een koele plek. Daarna wordt het loof zo'n 2-3cm boven de wortels  afgesneden. Om het intafelen te vereenvoudigen worden de wortels ingekort tot op ongeveer 20cm lengte. (Sommige bronnen hebben liever dat de wortels niet worden ingekort). Sorteer de wortels naar grootte. Kleine wortels geven ook kleinere kroppen. Intafelen kan in bakken of in speciaal  daarvoor bestemde kuilen.

Inkuilen: De wortels worden naast elkaar gelegd op rijen. Tussen elke rij wordt een laag aarde aangebracht. Gebruik hiervoor fijne potgrond, gebruik niet de grond die bij het uitgraven van de kuil is vrijgekomen of tuingrond waarop andere groenten werden geteeld. Dit vooral omwille van het gevaar op schimmelziektekiemen. Vermeng eventueel wat  zeewierkalk onder de grond en meng ook op de bodem van de kuil wat zeewierkalk door de grond. Dit vooral om ook opnieuw grondschimmels te voorkomen. Met de tuinslang of gieter kan je zorgen dat de aarde  tussen de wortels spoelt en goed verdeeld wordt. Na zowat een week mogen ook de koppen van de witloofwortelen met een laag grond van zo'n 20cm  worden afgedekt. Daarboven kan nog een laag stro worden gelegd of droge turfmolm. Niet afdekken met plastic. Na 4 weken kan je de kroppen oogsten. Naast de kuil kan je eventueel een gleuf maken om  het watergeven te vereenvoudigen. (Dit heeft enkel  zin bij kuilen die niet breder zijn dan 50cm). Inkuilen buiten in volle grond kan vanaf midden  oktober; onder glas wacht je beter tot november.

Witloof telen zonder dekgrond kan door de wortels in emmers of bakken te plaatsen. Deze traditionele teeltmethode wordt meer en meer vervangen door de hydroteelt, waarmee jaarrond  kan geteeld en geoogst worden. Hiervoor worden de wortels na de oogst in koelcellen bewaard tot  wanneer men ze wenst te gebruiken om te forceren.

 Meer info kan je vinden op:

• www.witloof.info 
• www.grondwitloof.be
• Praktijkgids witloof - teelt en forcerie
• Winiefred over witloof
   

Ziektes

 Witloof is weinig gevoelig voor ziektes.  Je moet wel zorgen dat je enkel gezonde wortels  intafelt.  Slijmrot of sclerotinia is de meest gevreesde ziekte.  Deze schimmel is moeilijk te bestrijden, daarom is  het belangrijk om vruchtwisseling toe te passen  en ook witloofwortels nooit op dezelfde  plaats of in dezelfde grond in te tafelen.

 ZIEKTEN EN PLAGEN BIJ WITLOOF - OVERZICHT

Rassen

Mechels middelvroeg

Brussels witloof Zoom hybride F1

Brussels witloof Flash hybride F1

Bewaren

Goed om weten

• Cichorei kan geteeld worden als veevoeder.  
• De gebrande cichoreiwortel is vaak een ingrediënt van granenkoffies  
• De cichoreiwortel bevat inuline. Dit wordt gebruikt als vervangmiddel van sucrose voor diabetici. Het bevordert ook de darmflora.  
• Uit de wortel kan men ook een cichoreistroop halen die als zoetmiddel voor diabetici te gebruiken is .
• België heeft wereldwijd een patent genomen op het woord 'witloof', vandaar waarschijnlijk dat Nederlanders van witlof spreken.
   

Aansluitend artikel: seizoen grondwitloof van start