MijnTuin.org
Wil je gepersonaliseerde informatie ontvangen over jouw tuin?
Heb je reeds een MijnTuin.org account? Aanmelden
Registreer je nu gratis!

Pompoen

3179 x gelezen
Eddy G. door Eddy Geers Volg Eddy G.

Balsem voor huid en prostaat

Pompoenen hebben iets sprookjes­achtigs. Pompoenen, pronkappels, fleskalebassen. En er is maar heel weinig fantasie voor nodig om een prachtig stilleven voor de huiska­mer te maken. Bovendien maak je er verrukkelijke gerechten mee zoals heerlijke wintersoepen, die in een uitgeholde kalebas geserveerd kunnen worden. Pompoen is erg gezond, en vooral nuttig voor huid en prostaat.

pompoen.png


Een beetje geschiedenis

Pompoen is oorspronkelijk afkomstig uit India, maar wordt allang geteeld in Amerika en sinds een paar eeuwen in hete en gematigde streken, maar wordt nu zowat overal ver­bouwd. In de tijd van Dodoens werd hij “pepoen” genoemd, naar de Latijnse naam “Cucurbita pepo”. Sinds jaar en dag kweken de Indianen in tropisch Amerika pompoe­nen en gebruiken ze de snelgroeiende vruchten als groente. In onze streken was de pom­poen niet populair. In Wallonië, Frankrijk en het zuiden werd hij wel als voedsel voor mens en dier gebruikt. Pas zo’n 20 jaar geleden werd pompoen populairder en een paar zomers later werden pompoenen een echte rage, compleet met wedstrijden voor het zwaarste exemplaar.

Omdat die enorme kalebassen, die Cucurbita maxima heten, zo log waren, gingen tuin­ders op zoek naar kleine rassen. Daarmee deed de niet rankende courgette haar intrede en de kleine Japanse pompoenrassen veroverden de moestuintjes van de tuinders van de nieuwe generatie. 


Kalmeert, verfrist en laxeert

Er zijn tenminste 10 soorten pompoenen, die onderling in vorm, kleur en dikte verschil­len. Zij maken deel uit van de grote familie van de komkommerachtigen.De pompoen is een voedzame groente, die zeer gemakkelijk bereid en verteerd kan wor­den. Alle voedingsdeskundigen zijn het erover eens dat deze groente kalmerend en ver­frissend is, laxerend werkt en tegelijk de urineafscheiding bevordert. Wie aan hardlijvig­heid lijdt, aan darmontsteking, aan dysenterie, zal goede resultaten bekomen als hij pompoen eet die op verschillende wijzen werd klaargemaakt. Patiënten met nier- of blaasproblemen doen er goed aan er veelvuldig van te eten, evenals personen die een hartkwaal of suikerziekte hebben. De pompoen is rijk aan pro-vitamine A nuttig voor de ogen en tegelijk een uitstekende antioxidant. Pompoen zal de lijn niet bepaald in gevaar brengen: 100 g vruchtvlees telt 20 kcal (84 joules). Hij bevat geen vet, nauwelijks natrium maar wel flink wat ijzer (0,6 g / 100 g) en calcium. 


Planten en oogsten

Zaaien:

zaai de pompoen in mei: 2 cm diep en op een afstand van 1,50 m in beide richtingen planten wij telkens 3 zaadjes samen. De grond vergt geen speciale zorg, alleen moet men erop letten dat de aarde genoeg organisch materiaal (kompost) in zich draagt, want pompoenen houden van humus. Wanneer de scheuten ongeveer 5 cm hoog zijn, dunt men ze uit, zodat op elke plaats slechts het sterkste plantje blijft staan.

Voorts bestaat het enige onderhoud erin de aarde wat te schoffelen, zodat de grond kan ademen en het onkruid geen kans krijgt. De pompoen is gewoonlijk rijp tegen de maand september, wat men goed bemerkt wanneer zijn steel begint te rimpelen. Bij het oogsten moet men heel voorzichtig zijn om de vruchten niet te kwetsen. Daarna leg je de pom­poenen in een droge en koele plaats. De vrucht is veeleer klein (1 tot 4 kg), erg vast, hard, en geeft een volle klank wanneer men erop klopt.

Men kan ook binnenshuis of in de serre voorzaaien in kweekbakjes vanaf begin mei. Half mei kunnen de planten dan reeds buiten uitgeplant worden. Pompoenen zijn ran­kende planten, met uitlopers van soms verschillende meters. Gezien ze graag op voed­selrijke grond staan, en naargelang daarvan ook een rijke oogst geven, kan men ze zelfs kweken op een composthoop of rond de compostplaats. Plant nooit voor eind mei, omdat de kans op beschadiging door nachtvorst dan nog te groot is. Vanaf eind mei kun je rechtstreeks in de volle grond zaaien.

Oogsten: als de plant ongeveer 45 cm groot is, wordt hij getopt, zodat zich zijscheu­ten vormen. Per plant worden 3 à 4 goede zijscheuten aangehouden die over de beschikbare ruimte worden verdeeld.

Pompoenzaden behouden hun kiemkracht gedurende verschillende jaren. Een 5-tal planten voor een klein gezin volstaat reeds, want de opbrengst van de mergpompoen ligt zeer hoog. 


Medisch gebruik

  • Darmen: het sap is laxatief. Hiervoor 1 groot glas nuchter drinken. Het regelt de darm­werking en overwint de hardnekkigste verstopping.
  • Prostaat: het zaad verhoogt de spierspanning bij urinelozing en is goed tegen prostaat­vergroting. Het zaad geneest niet, maar vergemakkelijkt de urinelozing in het beginstadi­um, waardoor geen stagnatie optreedt. Hiertoe 3 maal per dag 1 theel. zaad kauwen.
  • Aambeien: een pap van pompoen wordt met succes gebruikt.
  • Brandwonden, ontstoken huiduitslag, kneuzing, lichte ontvelling: kalmeert, met een kompres van verse bladeren of pulp van de vrucht.
  • Ontsteking van urinewegen, tegen dorst door koorts, bij slapeloos­heid, om lintworm te vernietigen: gepelde en gemalen zaden in water of melk koken. De emulsie ervan kalmeert en verfrist. 1 eetl. bij het opstaan en 1 eetl. bij het slapengaan. 


Grootmoeders tip van Winiefred

Wie ook over een ruime voorraad van deze groente beschikt, kan ik een gelaatsmasker van pompoenen, room en havermout aanbevelen. Een ideale kuur voor mensen met een gevoelige, schilferige huid. Schil de pompoenen en snij ze in kleine stukjes. Laat die in de room sudderen tot ze zacht zijn en voeg daar havermoutvlokken aan toe tot je een dik mengsel hebt dat op het gezicht zal blijven kleven.

Maak het gezicht eerst heel zorgvuldig schoon en leg er een warme handdoek op om de poriën vooraf goed te openen. Smeer er dan de pompoenbrij goed in, waarbij de omge­ving van de ogen moet worden vermeden. Blijf een minuut of 20 ontspannen zitten en was dan met waf zacht water af. De huid zal zo zacht aanvoelen als zijde. 


Praktisch

Op een koele, donkere plaats kun je pompoen heel goed enkele maanden bewaren. Eenmaal aangesneden, moet de pompoen na enkele dagen verwerkt worden. Echte pom­poensmullers gebruiken de gedroogde en geroosterde pompoenpitten als extra smaakje in slaatjes en pompoenbrood, of knabbelen ze als nootjes bij het aperitief. Waarschuwing voor lijners: pompoenpitten bevatten naast veel eiwitten ook veel vet! De harde soorten zijn lang houdbaar; kleine pompoentjes en sierkalebassen kunnen tot het volgende voorjaar bewaard worden. Bewaarpompoenen worden vanaf half oktober tot eind oktober binnengehaald, in elk geval voor de eerste vorst. Vorst beschadigt pom­poenen onherroepelijk en zal de bewaarbaarheid beperken. 


Recepten


Pompoenfrietjes

Ingrediënten: Pompoen van 3 kg, selderijzout.

Bereiding: Zeer geliefd bij kinderen. Schil de pompoen en snijd hem in frietjes. Laat 3 minuten voorbakken in frituurvet op 180°C. Bak daarna nog eens in zeer warm frituurvet (2 minuten op 220°C). Bestrooi met selderijzout. Pompoenfrietjes vervangen kroketten of aardappelen.


Zoete pompoentaart

Ingrediënten: Een taartbodem van 25 cm à 30 cm van kruimel- of bladerdeeg, 2 kg pompoen, 30 g boter, 100 g suiker, 1 vanillestokje, 3 eieren, 4 eetl. room, 100 g gemalen amandelen.

Bereiding: Bak de taartbodem 7 minuten, belegd met vetvrij papier en witte bonen. Stoof de pompoen met suiker en het vanillestokje (15 minuten). Pureer (zonder stokje). Klop de eieren, de room en de amandelen. Voeg de puree erbij. Doe alles samen op de taartbodem en laat nog 20 minuten bakken op 180°C. Versieren met wat slagroom en gemalen amandelen. Konfijt een paar schijfjes pom­poen in suikerstroop (10 minuten) en gebruik dat dan als versiering voor de taart. De suikerstroop maak je door 10 klontjes suiker te laten koken in 2 dl water. Daarin laat je dan schijfjes pompoen 10 à 15 minuten sudderen. Daarna laten afkoelen. 


Pompoensoep

Ingrediënten: Ongeveer 1 kg zoete pompoen, 1 ui, 2 teentjes knoflook, verse of gedroogde kruiden (basilicum, tijm, laurier), 1 takje verse lavas of een weinig gedroogde lavas (of selder), 3/4 l zuiver water, 1 eetl. fijngesnipperde peterselie, 4 eetl. room.

Bereiding: Was de pompoen en de andere ingrediënten. Schil de pompoen en snijd in stukken. Verwijder de zaden. Versnijd ook alle overige ingrediënten en doe in een kom, samen met het water. Breng aan de kook. Eenmaal aan de kook, een 10-tal minuten op een laag vuur verder gaar laten worden. Naar smaak kan men op het einde van de kooktijd een weinig groentebouillon toevoegen. Tijm en laurier verwijderen. Mix de soep goed door. Vlak voor het opdienen de fijngehakte peterselie en de room toevoegen.  

Reacties

Er zijn nog geen reacties.

Log in om een reactie te plaatsen