MijnTuin.org
Wil je gepersonaliseerde informatie ontvangen over jouw tuin?
Heb je reeds een MijnTuin.org account? Aanmelden
Registreer je nu gratis!
Foto: IJsbergsla

Groeit in 2328 tuinen

Latijnse naam
Lactuca sativa var. capitata 'Iceberg'
Hoogte
1 - 30 cm
Kleur
Winterhard
Neen
PH
Neutraal
Vochtigheid
Normaal
Licht
Zon
Evergreen
Bladverliezend
Planten tags

Algemene omschrijving

De geschiedenis van ijsbergsla of ijssla is een verhaal op zichzelf. Een kropslaras van het Batavia-type (zie Kropsla, Rassen) is waarschijnlijk vanuit Frankrijk in de VS terechtgekomen. Daar viel het erg in de smaak. Via selectiewerk ontstond dan een apart type sla, met heel stevige, op kool gelijkende kroppen en een dikker, harder blad dat lang krokant blijft. In Noord-Amerika werd Iceberg-sla veel belangrijker dan onze gewone kropsla. De Amerikaanse militairen in Duitsland konden hun ijsbergsla niet missen en lieten hem door plaatselijke telers kweken. Zo geraakte deze Amerikaanse groente in Europa verspreid.
Ook veel Europeanen vallen voor de typische knapperigheid van ijsbergsla, zodat deze nieuwe teelt ook bij ons in opmars is. De teelt is op de meeste vlakken te vergelijken met die van kropsla; wel duurt ze een paar weken langer.

Soms wordt ijsbergsla verward met de slarassen die men onder de merkwaardige naam sla-¬andijvie aanbiedt. Meestal gaat het om oude kropslarassen met gekarteld blad, van het type Laibacher Eis en Batavia. Ze staan ergens tussen kropsla en ijsbergsla in, maar ze zijn veel minder krokant dan deze laatste en worden het best bij de kropslarassen (zie Kropsla, Rassen) ingedeeld.

Voor de bereiding moet je alleen het harde buitenste blad verwijderen. Binnenin is de gesloten krop doorgaans schoon zodat verder reinigen over¬bodig is. Je kan de krop in reepjes snijden, zoals je dat bij kool doet, en in allerlei salades verwerken. Of je kan blad na blad afpellen en gebruiken.

1. Teeltwijzen De belangrijkste teeltwijzen van ijsbergsla vinden we grosso modo terug bij kropsla, alleen valt de oogst een paar weken later.

Vrijsterteelt
Tot half februari zaai je ijsbergsla het best in bakjes onder warm glas, daarna kan het ook onder koud glas. De eerste plantjes kunnen vanaf half maart buiten geplant worden en afgedekt met gaatjes¬plastic tot aan de oogst.

Lenteteelt
Bij ijsbergsla is het de lenteteelt die de minste problemen heeft. Zeker in het begin van deze periode is het veiliger onder koud glas of onder plastic te zaaien, of zelfs in bakjes of perspotjes onder glas. Vanaf half maart zou je ook buiten op rijen op 40 cm van elkaar kunnen zaaien om later tot op 40 cm uit te dunnen, maar de oogst zal dan vrijwel samenvallen met die van de zomerteelt.

Zomerteelt
In deze periode krijgt ijsbergsla gemakkelijk te maken met rand en de daaropvolgende rottingsverschijnselen. De jonge planten hebben snel last van de warmte.

Herfstteelt
Wat tussen begin juni en half juli nog gezaaid wordt, rekenen we bij de herfstteelt. Houd bij warm weer de grond tijdens de kieming koel met nat gehouden jutezakken, of zaai in potjes op een koelere plaats.

2. Rassen

Veel zaadhuizen bieden het ras Great Lakes aan. Maar eigenlijk is Great Lakes de naam van een type ijsbergsla met een zware krop. De eigenlijke rassen zijn selecties van dat type die ofwel een nummer meekrijgen (bv. Great Lakes 118), ofwel een andere rasnaam. De naam Great Lakes zegt op zich dus niet zo veel. Momenteel zijn de volgende rassen verkrijgbaar voor amateurs:
- Nabucco: vormt vrij grote kroppen en is voor alle teeltwijzen geschikt. Is niet witgevoelig en zeer weinig randgevoelig.
- Saladin: middelgroot. Vooral geschikt voor herfstteelt, eventueel ook voor zomerteelt. Niet witgevoelig en weinig randgevoelig.
- Rosa Pablo
- El Torro

3. Bodem en bemesting

IJsbergsla vraagt geen bepaalde grondsoort, maar wel een goede structuur en waterhuishouding. De pH is aan de hoge kant. Voor planten of zaaien moet de grond voldoende aangesloten zijn.
Ze hebben een grote dosis compost nodig maar een te zware bemesting verhoogt de kans op rand.

4. Zaaien en planten

De opkweek verschilt maar weinig van die van kropsla. De beste kiemresultaten bekom je bij 15°C; bij temperaturen boven de 20°C zijn ze minder goed. Meestal wordt ijsbergsla in perspotjes van 4 tot 5 cm groot gezaaid. Na 3 tot 4 weken kan je planten. Als je ze in te koude grond plant, krijgen de plantjes bruine wortels.

5. Teeltzorgen

Ook hier is er nauwelijks een verschil met kropsla. Vooral het gieten is van belang. Bij hoge temperaturen giet je zo nodig dagelijks (‘s morgens of ‘s avonds), niet alleen om de plant van water te voorzien, maar ook om in de zomer de bodem af te koelen en de lucht rond de planten wat vochtiger te maken.

6. Oogst en bewaring

Normale kroppen wegen zo’n 400 tot 1000 g als ze afgesneden worden. Het gevaar voor doorschieten bij laattijdige oogst is bij ijsbergsla kleiner dan bij kropsla. Nachtvorst levert ook geen problemen op. Dagvorst is fataal vanaf -5°C en een rijpe krop is daar gevoeliger voor dan een onvolgroeide.
Wat ijsbergsla zo bijzonder maakt is dat zij – verpakt in een plastic zak – in de koelkast minstens 1 week goed blijft. Je kan dus makkelijk wat bladeren van de krop afpellen om te gebruiken en de rest in een zak in de koelkast terugstoppen. Ook salades met ijsbergsla blijven langer smakelijk dan salades met kropsla.

7. Zaadteelt

Zie botersla

Uit: Handboek Ecologisch Tuinieren, Velt

Berichten over deze plant