Lavendel

Algemene omschrijving

De Lavendel is een wintergroene kruidachtige struik uit de Lipbloemenfamilie.

Er bestaan wel meer dan 100 verschillende lavendelsoorten en cultivars.
Meest geschikt voor ons klimaat is de zeer winterharde Lavandula angustifolia (echte Lavendel. De hoogte van deze soort varieert van 30 tot 100cm. Sommige kruisingen/hybriden zoals o.a. Lavandula x intermedia, kunnen hoger worden. 

De kuiflavendels (Lavandula stoechas oftewel Spaanse Lavendel) zijn vooral bedoeld als potplant of voor kleine groepjes op een beschutte plek. Deze zijn hier, net als de Lavandula lanata, niet winterhard.

 In het wild, in zijn oorspronkelijke habitat, wordt de Lavendel tot anderhalve meter hoog.

De vaak lancetvormige blaadjes zijn eerst grijzig, worden later soms wat groener. Het blad blijft in de winter aan de struik.
De kleine grijsblauwe tot paarse bloemetjes – die bij nauwkeurig bekijken verraden dat de lavendel een lipbloemige is – zitten in aren aan lange bloeistengels, die - zoals ook typisch voor de lipbloemigen - vierkant zijn op doorsnede. De 2-zijdig symmetrische bloemetjes staan in meestal dichte kransen in een 2 tot 9 cm lange aar.
De schutbladen (tot 5 mm) zijn anders dan de bladeren ruitvormig tot eirond.
De bloemkelk (5-8mm) is 13-nervig, met kleine tanden.
De kroon (9-13mm) is 2-lippig; bovenste lip 2-slippig, onderste 3-slippig.
De vrucht bestaat uit 4 kleine nootjes.
De smalle bladeren groeien slechts op het onderste gedeelte van de stengel. In de zomer (juni tot oktober, afhankelijk van de soort) bloeien op de toppen van de stengels licht- tot donkerblauw-violette bloemen als schijnaren, afhankelijk van de soort. 

Lavendel planten:
NB: volgens kwekerij Bastin: absoluut niet in bemeste tuinaarde planten en ook géén extra water geven !

Zorg bij het planten, voor een goede drainage. Lavendel houdt niet van natte voeten. En niet van te zure grond. Ph van 6-7 is prima.

Plantafstand: meestal 30 cm. Voor haagjes zet je er 3 a 5 per strekkende meter, afhankelijk van de soort. 
Kalk: Wanneer je Lavendel plant geef je, afhankelijk van de grondsoort, zeer royaal; tot 4 keer de op de verpakking voorgeschreven hoeveelheid kalk, vermengd door het plantgat. Daarna geef je zonodig elke 2 a 3 jaar een onderhoudsdosis zoals op de verpakking staat.

Een gespecialiseerde kweker vind je hier:  http://www.bastin.nl/.

Lavendel snoeien, eerste snoeitijd
De eerste keer dat je een Lavendel moet snoeien, is in het voorjaar vanaf eind maart tot half april. Wanneer je de plant goed hebt onderhouden,  kan je gerust snoeien tot 10-15 cm boven de grond. Het resultaat hiervan is dat de lavendelbloemen zullen ontstaan op de takken die in het jaar zelf worden gevormd. Wanneer de Lavendel niet regelmatig is onderhouden, zal het onderste deel van de struik te sterk verhouten.  Snoei dan zeker niet in dit oude hout, dit zal namelijk niet meer uitlopen. Vuistregel is dat je snoeit boven een plek waar nog wat blad zit en waar de stengel nog buigzaam is.  Wanneer de struik van onder, door verhouting, te kaal wordt kan je Lavendel rooien en dieper in de grond terug planten met de groeitoppen tot 15-20 cm boven de grond. Een andere oplossing is het planten van nieuwe Lavendels en deze regelmatig te gaan onderhouden, zodat je ieder jaar kan genieten van een mooie struik.

Lavendel snoeien, tweede snoeitijd
Direct na de bloei snoei je voor de tweede keer. In deze fase (augustus tot oktober) kunnen de uitgebloeide bloemen worden afgeknipt. Snoei verder nu vooral niet te diep, zodat de plant zich nog kan verweren tegen de vorst. Dit betreft dus eigenlijk een vormsnoei.

Enkele cultivars:

• Lavandula angustifolia ‘Folgate’: Vorm met rijkelijk paarsblauwe bloemen en smalle, grijsgroene bladeren. (60 cm)
• Lavandula angustifolia ‘Hidcote’: Een compacte lavendel met donkerpaarse bloemen en kleine zilveren blaadjes. Langzame groei. (50 tot 75 cm).
• Lavandula angustifolia ‘Loddon Pink’: Een compacte lavendel met lichtroze bloemen en smalle grijsgroen bladeren (60 cm)
• Lavandula angustifolia ‘Munstead’: Dwergvorm, smalle grijsgroen blad, blauw-paars-rode bloemen, blauwer dan de meeste variëteiten. (50 cm)
• Lavandula angustifolia ‘Nana Alba’: Compacte vorm met witte bloem (4 tot 5 cm lange aren) en dicht zilvergrijs gebladerte. (30 tot 38 cm)
• Lavandula angustifolia ‘Twickle Purple’: Vorm met lange, zachte, paarse bloemstelen en brede grijsgroene bladeren. (60 tot 100 cm)
• Lavandula x intermedia: diverse soorten. 

Gezondheid en keuken: Lavendel is krampverminderend, antiseptisch en bevat etherische oliën. Bloemen in het badwater werken kalmerend. Verse lavendel verfijnt soepen en/of sauzen.

Zaaien van maart tot mei in potten binnenshuis. Kiemtijd: 20 tot 30 dagen bij 20°C. Vanaf midden mei buiten uitplanten op warme standplaats op 30 x 40 cm afstand. Bloeit van juli tot september.