IJzervaren

Algemene omschrijving

Wintergroene varen met grijsgroen blad. Geschikt voor (licht) beschaduwde plaatsen. Humusrijke, liefst iets vochthoudende, grond. Groeit ook op rotsachtige bodem. Hoogte circa 50 cm. Vormt een sierlijke polvormige plant.

De Ijzervaren is een sterke varen en kan goed in een koele omgeving groeien.

De ijzervaren (Cyrtomium falcatum) is een van oorsprong Oost-Aziatische varen uit de niervarenfamilie (Dryopteridaceae) die door cultivatie wereldwijd verspreid is en zich sinds enige jaren in België en Nederland ook in het wild voortplant.

De botanische naam Cyrtomium komt van het Oudgriekse ’cyrtoma’ (boog), naar de boogvormige rangschikking van de vaatbundels.

De lichtgroene, aan de bovenzijde glanzende bladen staan wijd uitgespreid, zijn tot 60 cm lang, smal driehoekig van vorm en eenmaal geveerd. Het blad heeft tot vier tot tien paar zijdelingse blaadjes en een eindblaadje. De blaadjes zijn tot 10 cm lang, kortgesteeld, eirond of scheef ruitvormig, de onderste sikkelvormig gekromd en met een basale lob. Ze zijn lichtgroen van kleur, aan de bovenzijde leerachtig glanzend, onderaan mat. De bladrand is gezaagd tot ondiep gelobd.
Het blad heeft een lange tere bladsteel met kleine, oranjebruine schubben.

De ronde sporenhoopjes zitten op de onderzijde van de bladen, in twee of meer rijen tussen de bladnerf en de bladrand, afgedekt met een bruin dekvliesje. De sporen zijn rijp van juni tot augustus.

De ijzervaren is een rotsvaren en komt voornamelijk voor op rotsen en kliffen en in matig voedselrijke bossen.
In de bewoonde wereld neemt hij genoegen met bakstenen of natuurstenen muren, waterputten en kaden.

De ijzervaren is oorspronkelijk afkomstig uit Oost-Azië (China), maar is als tuin- en kamerplant praktisch wereldwijd verspreid geraakt. De soort komt ondertussen in het wilde voor in zowel Europa als in Noord-Amerika. Blijkbaar kan de plant overleven en zich voortplanten in een gematigd klimaat met milde vorst.
Sinds enkele jaren worden ook in België en Nederland sporenvormende exemplaren van de ijzervaren gevonden buiten tuinen. Tot hiertoe beperkt hij zich blijkbaar wel tot vochtige muren in een stedelijke omgeving. Zo is hij in Nederland sinds 2000 gevonden in o.a. Amsterdam, Delft, Utrecht, Middelburg en Haarlem en ook in Twente en in België ondertussen ook in de stadscentra van Gent en Antwerpen.

In België en Nederland kan naast de Gewone ijzervaren (Cyrtomium falcatum) ook C. fortunei (‘Smalle ijzervaren’) voorkomen.

 Algemeen: 
Varens zijn er in vele bijzondere soorten, maten en vormen. Varens houden   van vocht en schaduw en er is dus meestal wel een plek in iedere tuin waar een varen kan staan. Varens hebben geen bloemen of zaden maar planten zich voort door middel van sporen die op het blad zitten. Asplenium en dryopteris soorten kunnen ook prima op een plek staan waar onregelmatig water komt. 

Varens planten:
Bij het inplanten van varens maakt u een plantgat dat minimaal 2 keer zo diep en breed is als de kluit. Dit gat vult u op met goede grond bijvoorbeeld potgrond/tuinturf. Voordat u de plant in de grond zet is het noodzakelijk de kluit goed onder te dompelen. Na het planten de eerste weken goed water geven.

Varens bemesten:
Varens kunt u een tot twee keer  per jaar bijmesten. Voor de  varens  kunt u gewoon een universele meststof gebruiken zoals culterra bemesting. Bemesten doet u in het vroege voorjaar en als u twee keer bemest nog een keer in de vroege zomer. Het bemesten is afhankelijk van het soort bemesting dat u gebruikt lees dus altijd goed de gebruiksaanwijzing door.

Varens snoeien:
Varens snoeit u in het najaar. U snoeit dode en zieke takken terug. Verder is er weinig snoei nodig, alleen de dode en/of zieke takken verwijderen is genoeg.