Moederkruid

Algemene omschrijving

Inheemse winterharde, bladverliezende plant. Komt voor op braakliggend terrein en wegbermen.

De plant wordt heeft rechtopstaande, wat harige stengels. De bladeren zijn veerdelig met grote gelobde slippen, en hebben een ietwat gelig groen kleur. De bloemetjes zijn ‘margrietvormig’, en hebben een hartje van gele buisbloempjes en een krans van witte lintbloempjes. De bloemhoofdjes zijn anderhalf tot twee centimeter in doorsnede, ongeveer zo groot dus als een kamillebloempje. Het onderscheid tussen beide kruiden is echter niet moeilijk: Kamille heeft veel fijner verdeeld blad, de lintbloempjes zijn meer naar beneden gericht, en de geur van kamille – die iedereen waarschijnlijk bekend is – is veel zoeter en ‘hooiachtiger’ dan de meer kamferachtige geur van moederkruid. Bovendien is het hartje van het bloemhoofdje bij Kamille conisch van vorm, en bij Moederkruid vlak.

Moederkruid wordt probleemloos opgekweekt uit zaad. Spontane uitzaai, waardoor vermeerderen door scheuren en stekken eigenlijk overbodig zijn.

Weinig eisen.

Natuurlijke uitstraling.

Gebruik:
Het best bekend is wellicht het gebruik van moederkruid in de behandeling en vooral de preventie van migraine. Parthenolide, de in dit verband waarschijnlijk belangrijkste inhoudstof van het kruid, lijkt een invloed te hebben als ‘Calcium-entry blocker’ en zou ook tussen komen in de serotonine pathways… Hierdoor zullen bloedvaten gemakkelijker ‘ontkrampen’ en wordt de vrijstelling van serotonine door bloedvaatjes, en prostaglandines door witte bloedcellen gestimuleerd. . Deze effecten zouden de werking van het kruid in het ontstaan van migraine verklaren. Volgens David Hoffman zou het met name gaan om die vormen van migraine die ook verlicht worden door het lokaal toepassen van warmte (warme compressen) op het hoofd. Dit is niet onverwacht: lokale warmte werkt immers ook bloedvatverwijdend.

Daarnaast heeft het kruid ook een stimulerende werking op de spijsvertering, en heeft langs die weg, en dus secundair (langs een omweg) invloed op die vormen van migraine die samenhangen met een minder vlotte spijsvertering.

Het effect van moederkruid op migraine treedt niet onmiddelijk op, je moet Moederkruid gedurende verschillende maanden gebruiken vooraleer het beoogde effect duidelijk wordt, maar sommige bronnen spreken van een doeltreffendheid bij 80% van de migraine patiënten.
Commerciële moederkruid-preparaten zouden echter in de preventie van migraine weinig effect hebben, tenzij ze gemaakt zijn op basis van het gevriesdroogde, en niet gewoon gedroogd moederkruid: het is met name het verse kruid dat werkzaam is. Vaak wordt daarom aangeraden om dagelijks twee tot drie verse blaadjes van het kruid te eten. (In de winter kan je overigens van ingevroren blaadjes gebruik maken.)
Een onderzoek gepubliceerd in Planta Medica (59:20-5, 1993) wees zelfs uit dat het effect op de bloedvaten van vers en van gevriesdroogd Moederkruid inderdaad vaatverwijdend is, doch dat gedroogd moederkruid wellicht eerder samentrekking van bloedvaatjes kan veroorzaken.

Andere toepassingen die soms beschreven worden: bij duizeligheid en oorsuizen (aandoeningen die veroorzaakt kunnen worden door verstoringen in de bloedtoevoer naar het binnenoor)

Bijwerkingen en contra-indicaties
Moederkruid wordt bij voorkeur niet gebruikt tijdens de zwangerschap.
Wanneer je bloedverdunnende medicijnen neemt, combineer je die ook best niet met moederkruid.
Het verse kruid is het meest effectief (zie hoger), maar bevat ook substantie die het mondslijmvlies zodanig kunnen irriteren, dat kleine aftjes kunnen ontstaan. Soms wordt daarom aangeraden om de blaadjes in een bolletje broodkruim te kneden en zo op te eten. Het lijkt in elk geval het best om ze bij de maaltijd op te eten. Het zou ook helpen om de blaadjes even in kokend water te houden, maar mij is niet bekend of de effectiviteit dan nog dezelfde is.

(Bron: AnneTannes Kruidenklets - Creative Commons License)